Kaapstad probeert met rap en poëzie de rassenkloof te overbruggen
Door Joe Penney
Kaapstad wordt omringd door de oceaan en in tweeën verdeeld door het gesteente van de Tafelberg. Onder de ongelooflijke natuurlijke schoonheid schuilt een verleden van honderden jaren slavernij en onderdrukking.
Nu probeert een generatie kunstenaars, musici, dichters en filmmakers deze erfenis te overwinnen. In Zuid-Afrika, een land met 11 officiële talen, is het niet alleen belangrijk wat er wordt gezegd, maar ook hoe het wordt gezegd.
Quintin Goliath is een rapper uit Kaapstad van gemengde etnische afkomst. Hij gebruikt de artiestennaam 'Jitsvinger', letterlijk 'de leipe'. Hij treedt op in het Afrikaans, een taal die wordt gesproken door 7 miljoen Zuid-Afrikanen. Het is afgeleid van het Nederlands en is beïnvloed door het Maleis, Portugees, Engels, Xhosa, Chinees en Khoi.
Goliath, die rapt over politiek, identiteit en liefde, zegt dat het Afrikaans steeds populairder wordt, vooral onder jongeren.
"Het Afrikaans is uitdagender en losser geworden in de afgelopen vijftien jaar," geeft hij aan. "In Kimberley worden soms wel zes verschillende talen gesproken in één zin", voegt hij eraan toe.
"Daarom kan mijn volkstaal een breder publiek bereiken, en dat is waar de toekomst ligt voor het Afrikaans: integratie en aanvaarding van de uitingen van een ander."
Sommigen zien de toekomst van het Afrikaans als veelbelovend, hoewel het een omstreden verleden kent. Het Afrikaans ontwikkelde zich in de regio van Kaapstad bij slaven uit West-Afrika, de inheemse Khoi- en San-stammen en Indonesië. Zij maakten van het Nederlands, dat gesproken werd door de slavenhouders en kolonisten, hun gemeenschappelijke taal.
Tegenwoordig bestaat slechts ongeveer 40% van degenen die thuis Afrikaans spreken uit blanke Zuid-Afrikanen, volgens het Zuid-Afrikaans Instituut voor Rassenverhoudingen.
"Vandaag de dag wordt het 'blanke' Afrikaans vaak gezien als mooi, puur en schoon, maar de slavernij, het kolonialisme en de apartheid hebben een negatieve versie met interne zelfhaat achtergelaten," legt Goliath uit.
"Er moet veel worden gerepareerd in de algemene Afrikaanse samenleving," zegt hij.
Dichter Jethro Louw uit Kaapstad treedt ook in het Afrikaans op. Hij is een afstammeling van inheemse Khoisan- en Mozambikaanse slaven en gebruikt inheemse verhalen en mythen over Kaapstad in zijn poëzie. Hij speelt de muziekboog, die vroeger gebruikt werd voor poëzie, muziek en communicatie.
"Ik probeer de First Nation-cultuur en de bijbehorende symbolen, zoals de boog, bij iedereen populair te maken", geeft hij aan.
Na het Zulu, Xhosa en Afrikaans, is Engels de vierde meest gesproken taal in Zuid-Afrika, maar het speelt een invloedrijke rol op het alledaagse leven.
Bheki Pilot Biller is een 24-jarige filmstudent uit Limpopo en spreekt Zulu en Engels. In zijn werk, dat zich richt op sociale kwesties, gebruikt hij het Engels.
Pilot vertelt dat Kaapstad nog steeds een rassenkloof kent, en dat hij gediscrimineerd wordt bij het zoeken naar een baan, omdat hij niet het Afrikaans beheerst.
"Ik kan niet leven met deze situatie, waarbij je voor een baan een bepaalde huidskleur nodig hebt. In sommige vacatures staat dat je vloeiend Afrikaans moet kunnen lezen en schrijven. Wat is dat voor een baan?"
In alle samenlevingen van Kaapstad gaan er stemmen op voor een inclusiever Zuid-Afrika. Tijdens een recent gegeven concert zei Jeremy De Tolly, de welbekende blanke rock-muzikant uit Kaapstad met Engels als moedertaal, dat de blanken uit Zuid-Afrika hun rijkdom zouden moeten delen met hun medeburgers.