Het plezier van 'samenvoegen': David Noton's landschappen uit meerdere afbeeldingen

Soms is één foto gewoon niet genoeg. Fotografen maken als sinds de 19e eeuw composities en collages, maar met de hedendaagse nabewerkingssoftware kunnen meerdere foto's naadloos worden 'samengevoegd' tot één fantastisch gedetailleerd digitaal bestand dat op enorme formaten kan worden geprint.

De bekroonde Britse landschapsfotograaf David Noton staat bekend om het maken van prachtige 'samengevoegde' foto's. Hij is vooral befaamd vanwege zijn panoramische scènes in 'letterbox-formaat' van over de hele wereld. "Ik maak panoramafoto's sinds het einde van de jaren tachtig," zegt hij. "Ik hou van de vorm en ze sluiten aan op hoe we landschappen zien."

En prints maken van deze afbeeldingen is gemakkelijker geworden: met de firmware-update v3.010 op de Canon imagePROGRAF PRO-1000-printer kun je panoramische afbeeldingen printen in een reeks aan nieuwe afmetingen; en Canon's nieuwe imagePROGRAF PRO-300-printer beschikt over een modus voor hoogwaardig panoramisch printen en opties voor printen zonder witrand.

Voor zijn eerste project met de Canon EOS R maakte David afbeeldingen die gezamenlijk uit meer dan 20 foto's bestaan, wat een geweldige resolutie en tintbereik oplevert. "Om deze foto's te maken, moest ik diep gaan en dingen leren die ik nog nooit eerder had gedaan," vertelt de Canon-ambassadeur. "Het was dus een hele uitdaging."

Omdat hij veel foto's maakte van een scène, moest elke afzonderlijke foto een smalle beeldhoek hebben, dus gebruikte hij lenzen met langere brandpuntsafstanden. Samengevoegd werden het brede, zeer gedetailleerde landschappen.

Elk definitief beeld bestond uit ongeveer 21 verschillende foto's – voor horizontale beelden fotografeerde David drie rijen van zeven foto's en voor verticale beelden fotografeerde hij zeven rijen van drie. Een van de uitdagingen bij het op deze manier maken van een samengestelde foto is de benodigde tijd. Het fotograferen van een landschap op exact het juiste moment, bij ideale lichtomstandigheden, staat centraal in Davids werk. Maar bij het maken van de foto's, veranderde het licht soms aanzienlijk gedurende de tijd die hij nodig had voor zijn reeks.

De lichtvariatie was een minder groot probleem bij de nachtopnamen, maar het fotograferen bij die omstandigheden was nog tijdrovender. "Het probleem met de nachtopnamen was dat de feitelijke belichtingen elk iets van 30 seconden duurden", legt hij uit. "Dus als je 21 frames maakt van elk 30 seconden en rekening houdt met de tijd die je nodig hebt voor het opnieuw bepalen van de compositie, neemt elke reeks ongeveer 20 minuten in beslag."

Davids tips voor het samenvoegen van foto's

Volgens David zijn een methodische voorbereiding en een zo snel mogelijke uitvoering bepalend zijn voor het succes van samengevoegde foto's, ongeacht of ze worden samengesteld uit meerdere afbeeldingen of panoramische afbeeldingen in 'letterbox-formaat' zijn. "Je moet eerst naar de plek gaan om testfoto's te maken. Gebruik een statief voor een perfecte horizon, want een scheve horizon valt verschrikkelijk op", adviseert hij.

"Probeer daarna je kadrering uit met behulp van overlappende foto's. Werk altijd vanuit het idee dat je meer frames moet maken dan je nodig hebt. Je kunt de foto altijd nog bijsnijden. Dus alhoewel de foto's die ik maak voor dit project gebaseerd zijn op ongeveer 21 samengevoegde foto's, maak ik er meer. Hierdoor kan ik tijdens de nabewerking het bijsnijden finetunen met behulp van de PTGui Pro-software."

Bij het maken van panoramische afbeeldingen varieert het aantal foto's dat David maakt van twee horizontale tot 24 verticale. Maar normaliter schiet hij 10 verticale foto's die elkaar ongeveer 30% overlappen.

"Je moet minutieus zijn in de manier waarop je te werk gaat, maar je moet ook snel werken aangezien het licht verandert tijdens de belichtingen. Bij de 'samengevoegde' foto's draait het allemaal om pre-visualisatie, omdat je het eindproduct niet kunt bekijken door de camera. Je moet vanaf het begin het eindproduct in gedachten hebben."

De foto printen

De haarscherpe details van de samengevoegde landschappen komen het beste tot hun recht in grootformaat prints, zoals de prints die worden gemaakt door de imagePROGRAF PRO-4000-printer van Canon. Voor de samengestelde foto's met de Canon EOS R worden David's bestanden verwerkt door Canon's Digital Photo Professional-software, en vervolgens verder verbeterd met Canon's printsoftware Professional Print & Layout. Deze software omvat de DPRAW-printfunctie, waarmee HD-printen mogelijk is, en de HDR-printfunctie, waarmee de lichte tonen in foto's met hoog contrast kunnen worden aangepast.

"Ik kon met deze software details van lichte delen terughalen, zelfs overbelichte lichte delen, en het tintbereik van de prints verbeteren", vertelt hij. "Het verschil tussen 'vóór' en 'na' was als dag en nacht. Het eindresultaat was een print met ongelooflijke details en een ongekende helderheid, deels door het aantal gebruikte foto's, maar ook omdat het tintbereik zeer indrukwekkend is."

David heeft veel van zijn foto's zelf geprint op een Canon imagePROGRAF PRO-1000. "De kwaliteit van de afbeeldingen is prachtig," zegt hij. "De technologie met 12 inkten geeft schitterende kleur- en tintovergangen, en er zit diepte in de zwarte kleuren."

David zegt dat de mogelijkheid om grotere panoramische afbeeldingen te printen op de Canon imagePROGRAF PRO-1000 en de Canon imagePROGRAF PRO-300 een waardevolle functie is op Canon's desktopprinters voor professionals. "Panoramische afbeeldingen zien er verloren uit op Instagram of social media, maar zijn geweldig als je ze ziet op grote prints," zegt hij. "Wanneer je afbeeldingen aan klanten of een publiek laat zien, maak je met een print echt een statement dat je met een afbeelding op een scherm niet kan maken."

Canon's printexpert Suhaib Hussain wijst op de technische voordelen van deze panoramische functie. "Hierdoor kunnen fotografen hun brede afbeeldingen in een groter formaat printen, zonder randen of te hoeven croppen, terwijl de verhouding van het origineel gewoon behouden blijft," zegt hij.

"Gebruikers kunnen nu de printlengte wijzigen onder de aangepaste instellingen tot een maximum van 990,60 mm (Canon imagePROGRAF PRO-300) of 1200 mm (Canon imagePROGRAF PRO-1000). Bij eerdere modellen was dit beperkt tot 676 mm. De printers ondersteunen ook officiële media in panoramaformaat van klanten zoals Hahnemühle, tot 594 mm x 210 mm. Een grotere printlengte betekent meer dat meer afbeeldingen op een enkele pagina kunnen worden geplaatst om het gebruik van inkt en andere media te optimaliseren."

David zegt dat wanneer hij het eindresultaat ziet, het altijd de moeite van het samenvoegen waard is geweest. "Ik vind het nog steeds magie; alle gewenste foto's uitzoeken, op de knop voor het samenvoegen klikken en vervolgens zien hoe ze worden samengevoegd op het scherm en uiteindelijk in de print", vertelt hij. "Dat geeft me nog steeds een kick, zelfs na al die jaren als landschapsfotograaf."