ARTIKEL

Licht en schaduw: tips voor het printen van landschappen in zwart-wit

Ontdek hoe je de functies van je printer optimaal kunt benutten om de rijke zwarttinten en de genuanceerde grijstinten in je zwart-witfoto's tot hun recht kunt laten komen.
Een Canon-camera naast een Canon-printer en een aantal geprinte zwart-witfoto's.

Canon Ambassador Clive Booth houdt ervan om de sfeer en het drama van een landschap in zwart-wit vast te leggen – en hij is net zo gepassioneerd over het printen van de foto's die hij maakt. "Als fotograaf is het printen van een foto de beste manier om je werk te laten zien op de manier zoals jij wilt dat het wordt gezien", zegt hij. © Clive Booth

Clive Booth is vooral bekend om zijn commerciële werk en zijn werk in de fashionindustrie. Het overweldigende landschap van het Engelse Peak District waar hij woont en de tijd die hij heeft doorgebracht op het prachtige eiland Islay voor de westkust van Schotland, heeft ook zijn passie voor zwart-witfotografie van landschappen gewekt. Sterker nog, een tentoonstelling van zijn Islay-landschappen in Parijs leidde tot een grote opdracht voor Ardberg, een whiskymerk van LVMH met een distilleerderij op het eiland. Veel van het werk bestond uit het vastleggen van Islay's grillige en mysterieuze natuur in sfeervolle zwart-witlandschappen.

Clive is net zo gepassioneerd over het printen van zwart-witfoto's. "Ik heb een achtergrond in grafisch ontwerp en heb daardoor 30 jaar met drukpersen gewerkt", legt hij uit. "Ik houd van printen en ik vind het fantastisch om landschappen in zwart-wit te printen. Met het juiste onderwerp en de juiste sfeer kan een foto zoveel niveaus hebben. Je kunt zoveel moois ontdekken in de details en in de hooglichten en schaduwen, maar ook zachte gradaties tussen de verschillende tinten."

Hier deelt de Canon Ambassador zijn ervaringen met het printen in zwart-wit en geeft hij tips en advies om de beste resultaten te behalen. Suhaib Hussain, EMEA Product Marketing Manager bij Canon Europe, legt daarnaast de technische kant uit waardoor Canon's professionele fotoprinters kunnen printen met de hoogste kwaliteit.

Een zwart-witfoto van een stormachtige zee, waarbij de golven tegen de rotsen naast een vuurtoren slaan.

Het is belangrijk om de details in zowel de hooglichten als de schaduwen vast te leggen in landschappen in zwart-wit, zegt Clive – zoals hij heeft gedaan in deze foto van een winterse storm, waarbij de golven op de rotsen beuken naast de vuurtoren van Carraig Fhada bij Kilnaughton Bay op Islay, Schotland. Gefotografeerd met een Canon EOS-1D X (nu opgevolgd door de Canon EOS-1D X Mark III) en een Canon EF 35mm f/1.4L USM-objectief (nu opgevolgd door de Canon EF 35mm f/1.4L II USM), ingesteld op 1/500 sec, f/2 en ISO1250. © Clive Booth

1. Maak optimaal gebruik van beeldvastlegging

"Als je fotografeert, moet je proberen het beste uit de camera te halen", legt Clive uit. "Op dit moment zijn de Canon EOS R5 en de EOS R6 de allerbeste camera's. Op het gebied van optica geldt hetzelfde voor Canon's objectieven met RF-vatting. Ik fotografeer altijd in RAW of Dual Pixel RAW. Zo kun je namelijk het meeste uit een afbeeldingsbestand halen. Canon's nieuwste camera's hebben een fenomenaal dynamisch bereik, waardoor je ongelooflijk veel details kunt behouden in de donkerste laaglichten en de felste hooglichten, met verbazingwekkende scherpte tussen verschillende tinten."

Een winterse zwart-witfoto van lege vaten buiten bij de Ardbeg-distilleerderij op Islay, Schotland.

Deze foto van lege vaten buiten bij de Ardbeg-distilleerderij laat zien wat de Canon EOS 5D Mark IV kan bij weinig licht en toont het grote dynamisch bereik dat beschikbaar is als je in Dual Pixel RAW fotografeert. Gefotografeerd met een Canon EOS 5D Mark IV en een Canon EF 24-70mm f/2.8L II USM-objectief, ingesteld op 24 mm, 1/200 sec, f/2.8 en ISO3200. © Clive Booth

2. Kies de juiste printer

Clive gebruikt de imagePROGRAF PRO-1000-printer voor prints tot A2-formaat, de imagePROGRAF PRO-2000 voor grotere A0-prints, en hij gebruikt nu ook het nieuwere imagePROGRAF PRO-300-model (A3+). "De imagePROGRAF PRO-300 is een betaalbare, maar ongelooflijke goede printer – voor z'n formaat is het de beste printer die ik heb gezien", zegt hij. "Hij print net zo goed als de andere printers die ik heb, in sommige opzichten zelfs beter. De rijke zwarttinten zijn fantastisch."

Volgens Suhaib is het aantal monochrome inktcartridges een van de belangrijkste dingen bij een printer als je hoogwaardige zwart-witprints wilt. "Hoe meer monochrome inktcartridges, hoe beter het tintbereik", legt hij uit. "Gradaties zullen er natuurlijker uitzien door neutralere tinten. Als je printer maar een beperkte hoeveelheid monochrome inktcartridges heeft, kunnen ongewenste kleurzwemen een probleem vormen. De printer zal namelijk andere kleuren gebruiken om gaten op te vullen als een bepaalde zwarttint niet beschikbaar is. De Canon PIXMA PRO-200-printer heeft bijvoorbeeld zwarte, grijze en lichtgrijze inkt. De imagePROGRAF PRO-300 heeft matzwart, fotozwart en grijs. De matzwarte inkt is verrijkt om diepere, rijkere zwarttinten te produceren en die in dat opzicht zelfs nog indrukwekkendere resultaten opleveren, zelfs beter dan de imagePROGRAF PRO-1000."

Iets waarvan Clive dacht dat het onmogelijk zou zijn. "Toen Suhaib me de imagePROGRAF PRO-300 stuurde, dacht ik: 'Deze kan echt niet beter zijn dan de imagePROGRAF PRO-1000 of de PRO-2000'. Hij zei: 'Print nou maar iets met zwarttinten erin'. Dat deed ik en ik stond er versteld van hoe goed het resultaat was. Je zou zelfs kunnen zeggen dat de imagePROGRAF PRO-300 voor A3+ de beste printer in de reeks is."

Heb je Canon-apparatuur?

Heb je Canon-apparatuur?

Registreer je apparatuur voor gratis advies van experts, onderhoud van apparatuur, toegang tot inspirerende evenementen en exclusieve aanbiedingen met Canon Professional Services.
Een zwart-witfoto van ochtendmist over de besneeuwde top van de Schilthorn in Zwitserland.

Dankzij het gebrek aan kleur in Clive's originele opname is deze foto van de Schilthorn-bergtop, in de Berner Alpen van Zwitserland, een ideale keuze om te printen in zwart-wit, voor extra drama en kilte. Canon's Professional Print & Layout-software (PPL) heeft een speciale modus om zwart-witfoto's te printen ter verbetering van de kwaliteit ervan. Gefotografeerd met een Canon EOS 5DS R en een Canon EF 85mm f/1.2L II USM-objectief ingesteld op 1/1000 sec, f/2.8 en ISO1000. © Clive Booth

3. Kalibreer je workflow

"Het is heel belangrijk om een gekalibreerde workflow te hebben", zegt Clive. "Alles in mijn opstelling is gekalibreerd, van mijn computerschermen tot aan de lampen waaronder ik de prints beoordeel." Clive gebruikt voornamelijk Adobe Lightroom voor beeldbewerking en importeert zijn foto's vervolgens in Professional Print & Layout (PPL) van Canon, die werkt als zelfstandige software of als plug-in voor Canon's Digital Photo Professional-bewerkingssoftware (DPP), of Adobe Photoshop en Lightroom. "Voor mij is het een absolute must-have", zegt hij. "Het is een ongelooflijk krachtig programma dat het printproces aanzienlijk heeft vereenvoudigd. Veel mensen beseffen niet hoe krachtig het is. Het is een van de grote voordelen bij het gebruik van Canon-printers."

Helen Bartlett staat naast een Canon imagePROGRAF PRO-1000-printer en kijkt naar een geprinte zwart-witfoto op A2-formaat.

Stappen voor het maken van de perfecte zwart-witprint

Printspecialist Jay Sinclair laat familiefotograaf Helen Bartlett zien hoe ze haar foto's kan omzetten in fantastische zwart-witprints.

"Ook al wordt het licht geprojecteerd op het scherm en wordt de print licht weergegeven, de tools voor soft-proofing in PPL geven je een goed voorbeeld van hoe je afbeelding eruit ziet wanneer die geprint is op verschillende soorten Canon fotopapier en fine art-media, maar ook op speciale papiersoorten van onafhankelijke fabrikanten. Papier van de beste kwaliteit is duur, dus het helpt je om de resultaten te krijgen die je wilt, zonder tijd en geld te verspillen. De consistentie is ook uitstekend. Ik weet dat als ik mijn afbeeldingen bewerk voor de gewenste resultaten op de imagePROGRAF-printers die ik in mijn studio gebruik, ik ze naar waar ook ter wereld kan sturen en dat als ze met dezelfde printers op hetzelfde papier worden geprint, de resultaten precies hetzelfde zullen zijn."

"Een andere handige functie van PPL is Pattern print. Tijdens hard-proofing kun je hiermee miniaturen van je bestand maken met variaties in helderheid, contrast en kleuren. Het is net als het maken van een foto-overzicht, dus je kunt je favoriete versie uitkiezen, voordat je een afbeelding in het groot print. Als je zeker weet dat je scherm nauwkeurig is, kun je zelfs de optie Pattern print gebruiken tijdens soft-proofing, zodat je de verschillen al op je scherm kunt bekijken."

Een zwart-witte landschapsfoto van met mist bedekt stilstaand water bij Kilnaughton Bay op het eiland Islay, Schotland.

De sfeer die wordt gecreëerd door de zeemist en het rustige water bij Kilnaughton Bay op Islay wordt in de zwart-witweergave versterkt. Met software zoals Canon's PPL kun je miniaturen van je bestand maken voordat je gaat printen, met kleine variaties in kleur, helderheid en contrast, zodat je je favoriete versie kunt uitkiezen voordat je ze print. Gefotografeerd met een Canon EOS-1D X en een Canon EF 100-400mm f/4.5-5.6L IS II USM-objectief, ingesteld op 248 mm, 1/3200 sec, f/5 en ISO150. © Clive Booth

4. Gebruik de printmodus voor zwart-witfoto's

PPL heeft een speciale modus voor het printen in zwart-wit, zodat kleurzwemen in landschappen in zwart-wit zoveel mogelijk worden beperkt. Als je niet de luxe hebt van een hoogwaardig scherm en een volledig gekalibreerde workflow, kan het helpen om uitstekende resultaten te garanderen. "De modus voor zwart-witfoto's vermindert de hoeveelheid kleur die bij het printen wordt geïntroduceerd om de tinten te maken die niet met alleen zwarte en grijze inkt kunnen worden nagemaakt", geeft Suhaib aan. "De modus maakt gebruikt van een speciaal ontwikkeld algoritme om een neutrale print te maken, door alleen lichtere fotocyaan- en fotomagenta-inkt te gebruiken naast de zwarte en grijze inkt van de printer. Het is een snelle en eenvoudige manier om kleurzwemen te voorkomen."

5. Bepaal het beste papier voor je zwart-witprints

De kwaliteit van de print heeft veel te maken met de kwaliteit van het papier. Clive zegt dat de nieuwste soorten fine art- en premium matpapier van Canon uitzonderlijk zijn, maar hij houdt ook van Hahnemühle-papier. "Verschillende soorten papier kunnen je een verschillende look and feel geven en het is heel makkelijk om ertussen te wisselen. Je kunt verschillende soorten Canon-papier kopen, het betreffende papier in het dialoogvenster selecteren en de software doet de rest. Met de imagePROGRAF PRO-300 kun je thuis prints van archiefkwaliteit maken, tot het hoogst denkbare niveau. Wat eerst alleen mogelijk was met printers met een grote voetafdruk, is nu haalbaal met een apparaat dat klein en betaalbaar genoeg is voor elke fotograaf."

Suhaib is het ermee eens dat bij zwart-wit printen papier net zo belangrijk is als de inkt. "Hoe wit het papier is, heeft invloed op hoe de print eruit komt te zien. Een beetje vergelijkbaar met de invloed van de witbalans op een digitale foto", geeft hij aan. "Matte papiersoorten vlakken de kleuren vaak meer af – de wittinten zijn zachter, dus de prints kunnen er warmer uitzien dan op een scherm. Bij Canon wordt altijd aangeraden om een gekalibreerde workflow en kleurprofilering te gebruiken, maar ook soft- en hard-proofing om te bepalen hoe de afbeelding op het scherm er uiteindelijk uit komt te zien wanneer deze is geprint op een bepaald soort papier."

Een zwart-witfoto van een regenbui boven de met gras begroeide zandduinen op Islay, Schotland.

Dankzij printen zonder witrand heb je alle vrijheid om te experimenteren met verschillende papiersoorten en -grootten, waardoor het overweldigende en dramatische gevoel van zwart-witlandschappen wordt versterkt, zoals bij deze foto van een regenbui op Islay's langste strand Big Strand. Gefotografeerd met een Canon EOS 5DS en een Canon EF 24-70mm f/4L IS USM-objectief, ingesteld op 47 mm, 1/500 sec, f/4 en ISO160. © Clive Booth

6. Maak optimaal gebruik van printen zonder witrand

Een groot voordeel van de nieuwste Canon imagePROGRAF-printers en de Canon PIXMA PRO-200 is dat ze zonder witrand kunnen printen op matte en glanzende papiersoorten, maar ook op fine art-media. Hierdoor kun je het hele papier gebruiken om van rand tot rand te printen, waardoor je prints nog groter worden. "Je bent niet meer beperkt om te printen op maximaal 33 x 48 cm", zegt Clive. "Je kunt verschillende papierlengtes gebruiken om de beeldverhouding van de afbeelding tot z'n recht te laten komen, van vierkant tot panoramische grootten."

7. Behoud het beeld dat je voor ogen had

"Er zit natuurlijk een sterk archiveringselement aan het printen van foto's", zegt Clive. "Ik heb harde schijven van twintig jaar oud die ik op een computer moet aansluiten, alleen maar om de bestanden erop te bekijken. Wat gaat er gebeuren na nog eens 50 jaar? Alle Canon-printers, alle Canon-inkt en alle Canon-papiersoorten kunnen prints maken die meer dan 150 jaar meegaan, dus er is zeker wat voor te zeggen dat printen de beste manier is om je werk te archiveren. Maar daarnaast heeft iedereen een ander scherm. Als fotograaf is het printen van een foto de beste manier om je werk te laten zien op de manier zoals jij wilt dat het wordt gezien. Bij het printen gaat het om vakmanschap, het gaat om kwaliteit, om passie en om waarde. Maar het gaat ook over de kwaliteit om te archiveren en om het lang bewaren."

Matthew Richards

Gerelateerde artikelen

  • ARTIKEL

    Hoe je fotoprints voor een expositie voorbereidt

    Ontdek alles wat je moet weten over het printen voor een expositie, van papierkeuze tot profielen en proofing.

  • ARTIKEL

    Maak betere prints met soft- en hard-proofing

    Ontdek hoe je met soft-proofing en hard-proofing in de Canon Professional Print & Layout-plug-in de beste fotoprints maakt.

  • ARTIKEL

    Verbeter je prints met deze vijf bruikbare tips

    Printspecialist Jay Sinclair van Canon onthult de vijf meestvoorkomende printfouten en legt uit hoe je ze kunt voorkomen.

  • ARTIKEL

    8K-video printen

    Bruidsfotograaf Sanjay Jogia legt uit hoe hij met een imagePROGRAF PRO-300 prachtige prints maakt van 8K-videomateriaal dat is opgenomen met een Canon EOS R5.

  • Meld je aan voor de nieuwsbrief

    Klik hier voor inspirerende verhalen en het laatste nieuws van Canon Europe Pro