Alles over inkt

In de wereld van printen is er een enorme keuze aan verschillende inkten. Elk soort inkt en toner is geschikt voor andere printbehoeften, of het nu gaat om het printen van levendige foto's op glanzend fotopapier, het maken van opvallend marketingmateriaal op karton, of het produceren van scherpe en professionele zakelijke documenten op normaal papier.

In de praktijk is het echter niet mogelijk om een ander type inkt te kiezen voor elk specifiek doeleinde. Als je een zwart-witlaserprinter hebt, om maar extreem voorbeeld te geven, kun je die niet vullen met kleureninkjetinkt om een foto te printen. Bij het type inkt dat je gebruikt, is het niet echt een kwestie van keuze, zoals dat bijvoorbeeld wel het geval kan zijn voor de papiersoort: inkjet- en laserprinters bieden mogelijkheden voor hele reeks papierafwerkingen, -gewicht en -formaten, maar als het gaat om de inkt, moet je gewoon het soort inkt gebruiken dat geschikt is voor je printer. In plaats van inkten te kiezen voor een bepaal doeleinde zul je waarschijnlijk een printer kiezen op basis van het type inkt of toner dat deze gebruikt, met je verwachte printbehoeften in het achterhoofd.

Hier gaan we nader in op de verschillende typen inkt die verkrijgbaar zijn. We bekijken voor welke printtaken elk type inkt het meest geschikt is en we leggen concepten zoals paginavolume en kosten per pagina uit, zodat je een weloverwogen beslissing kunt nemen over de beste printer voor jouw behoeften. Voor meer informatie kun je ook Canon's antwoorden op een aantal van de meest gestelde vragen over printen, inkt en papier bekijken.

• Inkt vs. toner en andere printtechnologieën
• Inkjetopties: pigmentinkt vs. inkt op dye-basis
• Printers met FINE-cartridges vs. printers met afzonderlijke inktcartridges
• Andere soorten inkjetcartridges
• Hoeveel kleuren inkt?
• Wat is inktverbruik?
• Inktcartridges voor grote volumes
• Moet je inkten van Canon gebruiken?
• Geld besparen met een abonnement
• Gebruikte inktcartridges recyclen

Laten we beginnen met de basis. Verschillende soorten printers gebruiken verschillende soorten printtechnologieën. Er bestaan meerdere verschillen tussen laser- en inkjetprinters, maar een van de belangrijkste hiervan is dat laserprinters, zoals die uit Canon's i-SENSYS-serie, gebruikmaken van toner, een droog poeder dat op het papier wordt gefixeerd met behulp van verhitting, terwijl inkjetprinters vloeibare inkten gebruiken die op het papier worden gespoten. Er is een verscheidenheid aan inkten, zoals we zo zullen zien.

Canon's draagbare SELPHY-fotoprinters maken gebruik van dye-sublimatie, een proces waarbij kleurstoffen op waterbasis op een plastic lint of folie worden gebruikt. De printer verwarmt het lint, zodat de kleurstof verandert in een gas. Wanneer de kleurstof in contact komt met het papier, verandert deze weer in een vast stof, en dat betekent dat de prints droog en klaar voor gebruik uit de printer komen. Het proces levert hoogwaardige, water- en krasbestendige prints op die lang goed blijven, met een kleurengamma van 16 miljoen kleuren, maar het is doorgaans minder kostenefficiënt dan inkjettechnologie en moet worden gebruikt met papier (of stickers) met een speciale coating, dat je meestal samen met de dye-subcartridges kunt kopen.

Canon Zoemini-printers maken gebruik van de ZINK¹-printtechnologie ('Zero Ink'), waarbij speciaal papier wordt gebruikt waarin kleurstofkristallen zijn verwerkt. Deze worden geactiveerd wanneer ze door de printer worden verwarmd, met levendige, water- en vlekbestendige prints als resultaat. Voor deze slimme technologie zijn geen inkten nodig en deze is dus ideaal voor printen onderweg. Je kunt van de prints ook stickers maken door de achterkant ervan af te halen zodat een zelfklevend oppervlak tevoorschijn komt.

Er is een enorme verscheidenheid aan inkjetcartridges die zijn ontwikkeld voor verschillende printermodellen, maar in principe zijn er twee soorten inkjetinkt: pigmentinkt en inkt op dye-basis. Inkjetprinters maken meestal gebruik van inkt op dye-basis, die bestaat uit kleurstoffen die zijn opgelost in een vloeibaar medium. Inkten op dye-basis worden geabsorbeerd in het papier en dat zorgt voor levendige kleuren, vloeiend verloop en een groot dynamisch bereik. Hierdoor zijn ze ideaal voor fotoprints, met name op glanzend papier. Er ontstaan vrijwel geen vlekken omdat de inkt snel droogt. De kleurstof is echter nog wel steeds oplosbaar water, dus als het papier nat wordt, kan dit leiden tot vervaging. Dit hangt echter af van het papier.

Pigmentinkten bestaan uit vaste deeltjes in een vloeibare drager. Ze bieden uitzonderlijke duurzaamheid, water- en lichtbestendigheid, en zijn beter bestand tegen uv-straling dan inkten op dye-basis. De kleuren zijn meteen na het printen stabiel en worden relatief weinig beïnvloed door omgevingsfactoren. Hiermee zijn pigmentinkten geschikt voor printen op professioneel niveau, met name voor fine art-prints, vanwege de diepe zwarttinten en kleuren die lang stabiel blijven. Dankzij de lange levensduur zijn ze ook geschikt voor printen op textiel of voor andere toepassingen waarbij bestendigheid erg belangrijk is.

Pigmentinkt bevindt zich echter op het printoppervlak en wordt niet door het oppervlak geabsorbeerd zoals het geval is bij inkten op dye-basis. Dit betekent dat inkten op dye-basis de aard van het papier nauwkeuriger weergeven. En als pigment wordt gebruikt op glanzend papier, moet het papier voorzichtig worden gehanteerd omdat de inkt bij krassen los kan raken.

De meeste inkjetprinters van Canon maken gebruik van een hybride systeem van zwarte inkt op pigmentbasis (waarbij de code op de inktcartridge begint met PG voor 'pigment') en kleureninkten op dye-basis (met op de cartridge de code CL, ofwel 'Colour Life', Canon's technologie voor inkt op dye-basis met lange levensduur). De combinatie zorgt voor scherpe zwarte tekst voor documenten en levendige kleuren bij het printen van foto's. Sommige zakelijke Canon MAXIFY-printers en een aantal professionele printers, zoals de of de printers uit de Canon imagePROGRAF PRO-serie, maken gebruik van pigmentinkten.

Sommige Canon-printers gebruiken Canon's PIXMA FINE-inktcartridges. FINE-cartridges (Full-Photolithography Inkjet Nozzle Engineering) zijn ontwikkeld met het oog op gebruiksgemak, met slechts twee inktcartridges in de printer (een zwarte cartridge en een kleurencartridge), die in een paar seconden kunnen worden vervangen. Bij FINE-cartridges is de printkop geïntegreerd in de cartridge. Dit betekent dat telkens wanneer je de cartridge vervangt, de printkop ook wordt vervangen.

In plaats van een cartridge met gecombineerde kleuren hebben bepaalde Canon-printermodellen afzonderlijke cartridges voor elke inktkleur. In theorie kun je hiermee op de lange termijn geld besparen omdat je alleen maar de kleur hoeft te vervangen die op is, in plaats van een complete cartridge met meerde kleuren, waarin nog wat inkt zou kunnen zitten. Over het algemeen worden bij het printen echter alle kleuren in min of meer dezelfde mate verbruikt, tenzij er heel veel afbeeldingen met voornamelijk één kleur worden geprint.

Bij printers met een cartridge voor elke inkt bevinden de cartridges zich in een houder die de inkt naar de printkoppen voert. De printkoppen worden dus niet vervangen als je de cartridges vervangt, maar moeten van tijd tot tijd worden gereinigd. De printer doet dit zelf, maar gebruikt bij elke reiniging wel een beetje inkt. Op de website wordt de geschatte hoeveelheid extra inkt aangegeven die hiervoor door elke Canon-printer wordt gebruikt, evenals het inktverbruik (zie hieronder).

Printer uit de Canon MAXIFY MB- en iB-serie voor kantoren aan huis en kleine kantoren maken gebruik van MAXIFY-pigmentinktcartridges. Deze hebben een uitstekende kleurvastheid en zijn bovendien markeerstiftbestendig en veegvast, en dus geschikt voor hoogwaardige zakelijke documenten. MAXIFY-inkt is bovendien sneldrogend en is daarom ideaal voor snelle uitvoer van documenten die direct moeten worden verwerkt.

Voor grotere printvolumes beschikken de MAXIFY GX-modellen en sommige modellen uit de PIXMA G-serie over Canon's MegaTank-technologie, met navulbare inkttanks die nog grotere paginavolumes aankunnen en nog kostenefficiënter zijn. Deze bevatten doorgaans voldoende inkt voor duizenden² pagina's, vergeleken met 150 tot 200 pagina's bij printers met cartridges. De inkttanks zitten aan de voorkant van de printer, zodat het inktniveau gemakkelijk in de gaten kan worden gehouden. Ze kunnen feilloos en zonder knoeien worden gevuld – elke handige, vormstabiele inktfles heeft een uniek gevormde spuitmond die alleen op de juiste kleurtank past.

De meeste inkjetprinters gebruiken drie kleuren (inkt, cyaan, magenta en geel) en zwarte inkt. Door deze kleuren in verschillende verhoudingen op het papier te combineren, kunnen alle kleuren uit het spectrum worden gevormd. Afhankelijk van het model, maken sommige professionele inkjetprinters van Canon gebruik van aanvullende kleuren: de PIXMA PRO-200 gebruikt acht dye-inkten, terwijl de imagePROGRAF PRO-300 tien kleuren inkt gebruikt en de imagePROGRAF PRO-1000 twaalf LUCIA PRO-pigmentinkten.

Deze extra kleuren zijn ontwikkeld met het oog op een breder kleurengamma en meer kleurechtheid voor veeleisende professionele toepassingen, zoals het produceren van grote prints van galeriekwaliteit voor exposities of verkoop. Met de Matte Black-inkt wordt het zwart bijvoorbeeld intenser en worden schaduwdetails beter weergegeven op absorberend papier dan met Photo Black, dat is ontworpen voor gebruik op glanzend papier. Voor dagelijkse printbehoeften, van het thuis printen van foto's tot het printen van zakelijke documenten, zijn drie kleuren normaal gesproken voldoende.

Als je een auto koopt, wil je weten wat het brandstofverbruik is. En als je inkt- en tonercartridges koopt, wil je dus ook weten hoeveel die verbruiken. Inktverbruik wordt meestal op twee manieren uitgedrukt:

1. Paginavolume: het totale aantal standaardpagina's dat met één cartridge (of volle tank) kan worden uitgevoerd.
2. Kosten per pagina: de gemiddelde kosten per geprinte pagina, deze wordt berekend door de kosten van de inktcartridge te delen door het paginavolume van die cartridge. Een cartridge met lagere kosten per pagina kan op de lange duur voordeliger zijn, zelfs als deze een hogere aankoopprijs heeft.

Het paginavolume wordt gemeten aan de hand van gestandaardiseerde testmethoden die zijn gespecificeerd door de International Organization for Standardization (ISO): ISO/IEC 24711 voor het printen van A4-documenten op normaal papier op kleureninkjetprinters, ISO/IEC 29102 voor het printen van foto's van 10 x 15 cm zonder witrand op foto-inkjetpapier, en ISO/IEC 19752 voor zwart-wit laserprinters. Deze standaarden zorgen voor consistentie bij de verschillende fabrikanten en modellen, zodat je goed geïnformeerd producten kunt vergelijken.

De standaardtestpagina bevat echter een nauwkeurig gespecificeerde combinatie van tekst, graphics en afbeeldingen, die speciaal is ontwikkeld om typisch, gemiddeld gebruik in de praktijk te weerspiegelen. Net als bij brandstofverbruik geldt dat je resultaten kunnen variëren. Zo spelen factoren als de inhoud van de geprinte pagina's, printerinstellingen en omgevingsomstandigheden een rol. Bovendien kan met dezelfde inktcartridge een ander paginavolume worden bereikt naar gelang de printer die wordt gebruikt; dit volume wordt voor elke printer aangegeven in de specificaties op de productpagina op de website.

Sommige soorten inktcartridge zijn niet alleen in standaardformaat verkrijgbaar, maar ook in XL- en XXL-versies. Deze cartridges hebben dezelfde grootte als standaardcartridges, maar bevatten meer inkt, waardoor het paginavolume groter is. Om je te helpen bij het kiezen, staat op de verpakking van elke XL- en XXL-inktcartridge een logo dat aangeeft hoeveel extra prints je ermee kunt maken ten opzichte van een standaard Canon-inktcartridge.

Er zijn inkten van andere fabrikanten verkrijgbaar, net zoals er speciaal fine art-papier te koop is van makers zoals Hahnemühle en Canson. Met het oog op consistente printkwaliteit en lange levensduur zijn Canon-inkten echter speciaal ontwikkeld voor het papier en de printertechnologieën van Canon. Dankzij de combinatie van inkt-, papier- en printtechnologie kan Canon 100 jaar lichtechtheid claimen voor prints die zijn gemaakt met originele Canon-producten met de ChromaLife 100-badge.³

Een Canon Print Plan-abonnement kan je helpen tijd en geld te besparen. (De beschikbaarheid kan per land variëren.) Met Auto-Ink Delivery (compatibel met specifieke printers) kan inkt automatisch naar je worden verzonden wanneer de inkt in je printer bijna op is, en betaal je pas voor de inkt nadat je een bestelling hebt geplaatst. Met een PIXMA Print Plan (compatibel met specifieke printers) kun je een printabonnement kiezen dat precies op jou is afgestemd en betaal je elke maand een vast bedrag op basis van je printgebruik. De inkt wordt geleverd als de inkt bijna op is. Met Repeat and Save kun je 5% besparen bij herhaalbestellingen van inkt of toner.

Canon zet zich in voor duurzaamheid en was in 1990 de eerste printerfabrikant die een recycleservice voor tonercartridge introduceerde. Vandaag de dag is het recycleprogramma voor tonercartridges van Canon een milieuvriendelijke oplossing voor het afvoeren van gebruikte inkt- en tonercartridges, waarmee afval wordt verminderd en een bijdrage wordt geleverd aan een duurzamere toekomst. Het werkt als volgt:

1. Inzamelen: Canon biedt verschillende opties voor het inzamelen van lege Canon-inkt- of tonercartridges, waaronder etiketten voor vooraf betaalde retournering, plaatselijke afleverpunten, of inleverpunten voor recycling in door Canon erkende winkels. Op de Canon-website vind je de optie die het handigst is voor jou.
2. Recycling: nadat de gebruikte cartridges zijn ingezameld, worden ze verzonden naar een speciale recyclingfaciliteit. Daar worden ze zorgvuldig gesorteerd en worden alle terug te winnen materialen, zoals plastic, metaal en rest-inkt, gescheiden. Deze materialen worden vervolgens verwerkt tot grondstoffen die kunnen worden gebruikt voor het maken van nieuwe producten.
3. Nieuwe cartridges: de gerecyclede materialen worden gebruikt bij de productie van nieuwe Canon-cartridges om de vraag naar primaire grondstoffen terug te dringen. Canon doet er alles aan om de hoeveelheid afval te reduceren. Elk onderdeel van elke geretourneerde cartridge wordt opnieuw gebruikt of gerecycled, bijvoorbeeld als onderdeel van een nieuwe cartridge, als basismateriaal voor andere branches of als alternatief voor fossiele brandstoffen. Geen enkel onderdeel van de cartridge belandt op de vuilnisberg.