"Je moet dit werk echt met hart en ziel doen": fotojournalist Ilvy Njiokiktjien over het vertellen van verhalen via multimedia

Ilvy: "Ik denk dat als je deze verschillende elementen – fotografie, audio en video – combineert, elk element de andere elementen sterker kan maken. Als je audio hoort terwijl je naar foto's kijkt, dan zorgt dat voor meer diepte en inzicht. Je kunt de persoon op de foto's daadwerkelijk horen, maar het is niet hetzelfde als video omdat je bij een foto de mogelijkheid hebt om echt in te zoomen en naar bepaalde aspecten van de foto te kijken terwijl je naar de audio luistert."

Multimedia- en VR-fotojournalistiek</3>

Het project werd online gepubliceerd door het NRC als een interactief artikel dat eveneens foto's en video's bevatte. "Het was op dat moment iets heel nieuws in Nederland en ik merkte dat veel mensen niet echt wisten wat ze ermee aan moesten, en dat is een van de moeilijkheden met nieuwe journalistiek", gaat ze verder. "Je moet jezelf steeds vragen voor wie je het maakt. Doe je het gewoon om je collega's te laten zien hoe goed je bent? Ik leg verhalen vast omdat ik zoveel mogelijk mensen wil vertellen over een bepaald onderwerp, en jammer genoeg wisten veel mensen niet echt hoe ze VR moeten gebruiken. Sommige technologie is nu misschien een beetje geavanceerd voor de gebruikers ervan en ik kijk ernaar uit dat die achterstand wordt ingehaald."

Sinds haar World Press Photo-onderscheidingen is Ilvy benaderd door kranten en ngo's uit de hele wereld. Haar bureau in Utrecht ligt vol harde schijven en ze vertelt al snel dat de gedachte haar werk te verliezen haar beangstigt.

En met goede reden. Zo'n tien jaar geleden, kort nadat Ilvy als fotojournalist met haar werk was begonnen, werden bijna alle foto's voor haar eerste grote project gestolen. Ze had net haar stage in Zuid-Afrika afgesloten en samen met haar vriend een oude terreinwagen gekocht en was daarmee helemaal van Zuid-Afrika naar Nederland gereden, waarbij ze vaak 100-200 kilometer per dag aflegden. Onderweg leende ze haar camera aan lokale mensen en vroeg hen foto's te maken van hun dagelijkse leven. Ze had al een naam bedacht voor dit nieuwe project: Picture Your Life. Maar in Boedapest ging het mis: terwijl Ilvy en haar vriend 's nachts lagen te slapen, lieten dieven gas in hun tent lopen en werden al hun waardevolle spullen gestolen, waaronder hun camera's en bijna al hun foto's.

"We waren bijna thuis en ze hadden echt alles gestolen, ook een Canon-camera. We hadden een back-up van ongeveer de helft van de foto's, maar de andere helft was verdwenen, waaronder foto's van de inmiddels vernietigde stad Aleppo", herinnert Ilvy zich. Bij haar pogingen om haar foto's terug te vinden, nam ze contact op met televisiezenders en ze loofde een beloning uit, maar zonder resultaat.

Hoewel Ilvy's eerste project een teleurstellend einde had, bleek al snel dat haar harde werk zich op een andere manier had geloond. Kort na de diefstal won ze namelijk een onderscheiding en de prijs was een Canon-camera. Op weg naar huis bleek dat ze met een foto die ze tijdens haar reis in Mozambique met haar Canon EOS 20D had gemaakt de Canon Prize for Young Talent had gewonnen. De prijs was een reis naar Kaapstad en dat betekende dat Ilvy weer op pad was en deze keer met nog meer vastberadenheid om haar werk voort te zetten. "Ik dacht altijd al 'Ik ga nog harder werken, nog meer mijn best doen, en ik ga het halen en het maakt me niet uit hoe'", vertelt ze.

Zoeken naar uiteenlopende inkomstenbronnen

Deze vechtersmentaliteit komt ook naar voren als Ilvy praat over de financiering van langlopende projecten. In tegenstelling tot minder optimistische fotojournalisten, bestrijdt Ilvy de gedachte dat fotojournalistiek is doodgebloed: "Wat er in de industrie is veranderd, is dat de opdrachten anders zijn geworden. Je krijgt nu vrijwel nooit meer een opdracht waar je een jaar aan werkt. Je ziet meer dat mensen op eigen initiatief aan langlopende projecten werken, en die projecten dan verkopen aan tijdschriften en kranten die ze willen publiceren. Dat is in elk geval hoe ik het doe."

Ilvy heeft ook met succes crowdfunding gebruikt om haar projecten te financieren, maar ze denkt niet dat deze tactiek ook in de toekomst zal blijven werken. "Serieuze fotojournalistiek kost veel geld en ik denk dat we nieuwe manieren moeten zoeken om dat geld te vinden", zegt ze. "Ik heb twee crowdfundingcampagnes opgezet en daarmee zo'n € 60.000 binnengesleept, maar de mensen die me in de tweede campagne geld toezegden, hadden me in de eerste ook al geld hadden gegeven. Ik vraag me af of ze een volgende keer niet denken: 'Het is wel genoeg zo!'."

In plaats daarvan hoopt Ilvy dat nauwere samenwerking met andere fotojournalisten voordelen zal opleveren en ze heeft zich daarom onlangs aangesloten bij het fotoagentschap VII. "Ik heb gemerkt dat het lidmaatschap van VII helpt omdat je opdrachten deelt en gezamenlijke exposities opzet die geld kunnen opbrengen. Deel uitmaken van een groep is volgens mij een van die dingen waarmee je kans op succes als fotojournalist kan toenemen", vertelt ze.

Ilvy heeft onlangs een Canon EOS 5D Mark IV aangeschaft, die ze tijdens haar laatste trip voor het eerst heeft kunnen gebruiken. "De foto's waren zo scherp en de camera is zo'n stuk lichter dan mijn vorige", vertelt ze enthousiast. "Ik heb ook video's opgenomen en was zo onder de indruk van de kwaliteit ervan." Het objectief dat Ilvy het meest gebruikt, is de nieuwe Canon EF 24-70mm f/2.8L II USM. "Toen ik de nieuwe versie van het objectief eenmaal had, bleven mijn andere twee objectieven in mijn tas. Ik heb ze echt lang helemaal niet gebruikt. Het is zo gemakkelijk om alleen de Canon EF 24-70mm f/2.8L II USM te gebruiken omdat hij heel scherp is en alle andere objectieven combineert in één objectief", aldus Ilvy. Ze voegt hier echter aan toe dat ze denkt "dat het er bij fotografie om gaat dicht bij het onderwerp te durven komen, dus ik wil mijn Canon EF 50mm f/1.2L USM en Canon EF 35mm f/1.4L II USM graag wat meer gebruiken."

Net als geldt voor multimediaplatforms, is de apparatuur in haar tas voor Ilvy een middel om een bepaald doel te bereiken. Ze vindt dat de apparatuur robuust moet zijn en feilloos moet werken, maar uiteindelijk moet worden gebruikt door iemand die goed verhalen kan vertellen. "Als fotograaf moet je slim te werk gaan, een band met mensen vormen en je inleven in je onderwerpen", zegt ze. "Het gaat om samenwerken, en niet om gewoon ergens heen gaan voor een verhaal, snel foto's maken en daarna weer vertrekken. Je moet dit werk echt met hart en ziel doen."