ARTIKEL

Pascal Maitre fotografeert de monarchvlinder

"Het moeilijkste verhaal waaraan ik ooit heb gewerkt!" Canon Ambassador Pascal Maitre vertelt over zijn indrukwekkende reportage voor Le Figaro Magazine, waarvoor hij de ongelofelijke massamigratie van de monarchvlinder vastlegde.
Een blik omhoog naar het bladerdak van bomen, met honderden rondvliegende oranje-zwarte vlinders.

Documentairefotograaf Pascal Maitre putte uit zijn rijke ervaring bij het maken van deze prachtige foto van migrerende monarchvlinders voor het Franse nieuwstijdschrift Le Figaro Magazine. "Als je in de zon werkt, is ISO100 of 200 een logische keuze, maar omdat ik de vlinders in hun vlucht wilde vastleggen, moest ik een technische oplossing vinden die niet logisch was," legt hij uit. "Ik gebruikte ISO5000 zodat ik met een diafragma van f/18 en een sluitertijd van 1/1000 seconde kon werken." Gefotografeerd met een Canon EOS 5D Mark IV met een Canon EF 24-70mm f/2.8L II USM-objectief. © Pascal Maitre/Fondation Yves Rocher

Elk jaar maken miljoenen monarchvlinders een ongekende reis van 4.000 km wanneer ze migreren van Canada naar Mexico om aan de bittere kou van de Noord-Amerikaanse winter te ontsnappen. Dit opmerkelijke natuurfenomeen werd pas in 1976 door wetenschappers ontdekt, maar tegenwoordig zijn deze vlinders bedreigd. Hun habitats worden namelijk vernietigd door illegale houtkap en intensieve landbouw. "Het is ongelofelijk," vertelt Canon Ambassador Pascal Maitre, die in januari 2019 deze vlinders een week lang fotografeerde. "De vlinders leven normaal gesproken vijf weken, maar aan het einde van de zomer brengen ze een nieuwe generatie voort die acht maanden in leven kan blijven en dus helemaal heen en weer naar Mexico kan vliegen."

Pascals shoot begon als opdracht van de Yves Rocher Foundation, die herbebossingsprogramma's en vlinderreservaten heeft opgezet in Michoacán, Mexico, waar de vlinders neerstrijken. "Het was zeker geen standaard ondernemingsverhaal. Ze wilden dat ik niet alleen liet zien wat ze doen, maar ook wat daar de baten van zijn," vertelt Pascal over het project, dat zou worden tentoongesteld tijdens het Festival Photo La Gacilly in Bretagne, Frankrijk. Het moest echter twee keer worden uitgesteld vanwege de coronamaatregelen. Voordat hij vertrok, sprak Pascal over de opdracht met Le Figaro Magazine, dat vervolgens besloot een paar dagen een schrijver mee te sturen. De reportage werd uiteindelijk pas in juni 2021 in het tijdschrift gepubliceerd. Dit was deels een gevolg van het uitstel van de expositie, maar het is ook gebruikelijk voor publicaties in tijdschriften. "Er zit vaak veel tijd tussen het maken van de foto's en de publicatie ervan," vertelt Pascal. "Bij National Geographic kan het bijvoorbeeld één of twee jaar duren."

Een close-up van een oranje-zwarte monarchvlinder. De vlinder vult het hele kader en de uiteinden van de vleugels hebben een kleine bewegingsonscherpte.

Pascal moest veel foto's maken voordat hij het effect bereikte waarnaar hij op zoek was in deze close-up van een monarchvlinder. "Ik wilde een foto die scherp was, maar ook de bewegingen van de vleugels van de vlinder liet zien," legt hij uit. Gefotografeerd met een Canon EOS 5D Mark IV en een Canon EF 100mm f/2.8L Macro IS USM-objectief, ingesteld op 1/125 sec, f/29 en ISO1000. © Pascal Maitre/Fondation Yves Rocher

Pascal benaderde het project alsof het om een reportage ging. "Normaal gesproken werk ik aan verhalen voor nieuwstijdschriften," legt hij uit. "Soms doe ik natuurverhalen, maar niet als natuurspecialist." Dit was van invloed op het soort foto's dat hij wilde maken – niet alleen maar prachtige foto's van vlinders, maar ook foto's die de benarde situatie en het bredere culturele belang van de vlinders lieten zien. De vlinders arriveren vanaf begin november in Michoacán, in de periode waarin de Mexicaanse Dag van de Doden valt. Veel mensen zijn ervan overtuigd dat de vlinders de geest van overledenen meebrengen en dat is de achtergrond van de vele muurschilderingen van vlinders op een plaatselijke begraafplaats.

Voor zijn reis had Pascal contact met wetenschappers die in de reservaten werkten en deed hij ook zelf onderzoek. Hij las tijdschriften, bekeek documentaires en bestudeerde oudere foto's. Dit voorbereidende werk had echter ook nadelen, omdat deze oudere bronnen hem een achterhaald beeld van het gebied gaven. "Ik dacht vooraf dat ik een macro-objectief zou gebruiken om de vlinders in de bomen te fotograferen, maar in 30 jaar tijd zijn de bomen natuurlijk gegroeid en zijn nu 10-15 meter hoog. Ik moest dus een teleobjectief gebruiken," legt Pascal uit. "Je kunt heel veel onderzoek doen, maar de werkelijkheid kan anders zijn, soms zelfs het tegenovergestelde van wat je hebt gelezen."

Heb je Canon-apparatuur?

Heb je Canon-apparatuur?

Registreer je apparatuur voor gratis advies van experts, onderhoud van apparatuur, toegang tot inspirerende evenementen en exclusieve aanbiedingen met Canon Professional Services.
Een vrouw in een dikke jas houdt met haar ene hand een vlindernet vol oranje-zwarte vlinders vast, terwijl ze haar andere hand in het net steekt.

In deze foto verzamelt WWF-medewerkster Viana Scarlett Sanchez Arias levende monarchvlinders. De vlinders worden bestudeerd en hun gezondheid wordt gecontroleerd voordat ze weer worden vrijgelaten. Dankzij gesprekken met experts zoals Viana kreeg Pascal een beter inzicht in het gedrag van de vlinders. Gefotografeerd met een Canon EOS 5D Mark IV met een Canon EF 24-70mm f/2.8L II USM-objectief, ingesteld op 39 mm, 1/800 sec, f/11 en ISO3200. © Pascal Maitre/Fondation Yves Rocher

Oranje-zwarte vlinders zweven boven compacte, droge aarde en werpen schaduwen op de grond.

Hier zweven de vlinders net boven de grond. Pascal nam niet alleen de schaduwen van de vlinders in zijn compositie op, maar ook de schaduwlijnen van koorden in het reservaat die voorkomen dat bezoekers te dicht bij de vlinders komen. Gefotografeerd met een Canon EOS R en een Canon RF 100-500mm F4.5-7.1 L IS USM-lens, ingesteld op 300 mm, 1/4000 sec, f/5 en ISO 800 © Pascal Maitre/Fondation Yves Rocher

Unieke uitdagingen

De reis naar Michoacán begon met een vlucht van Frankrijk, waar Pascal woont, naar Mexico-Stad, gevolgd door een rit van 250 km en een trektocht van twee uur door de bergen. Zoals gebruikelijk werkte Pascal alleen. Hij had geen fotografieassistenten, alleen een lokale chauffeur die ook zijn gids was. "Dat vind ik zo fijn aan fotograferen: je kunt het in je eentje doen," zegt hij. Hij bezocht drie reservaten: een groot reservaat, dat open was voor het publiek, en twee kleinere, waar wetenschappers onderzoek doen. "Hoeveel vlinders zich tegelijk bewogen, hing af van de zon of de wind. Zo gaat het altijd wanneer je aan een verhaal werkt. Op sommige dagen is het licht goed, op andere niet. Je moet blijven werken en nooit tevreden zijn, want misschien maak je pas op de laatste dag de beste foto."

Ondanks zijn ruime ervaring kreeg Pascal tijdens het project met uitzonderlijke uitdagingen te maken. "Dit is de moeilijkste reportage die ik als fotograaf ooit heb gedaan," vertelt hij. "De vlinders zijn klein en vliegen heel snel. Met video zou dat geen probleem zijn, maar bij fotografie is het een hele uitdaging om de actie te bevriezen en scherp te houden. Je kunt geen stroboscoop gebruiken, want daarmee verstoor je de vlinders en raken ze de weg kwijt."

Zijn oplossing was om 'blind' te fotograferen: hij stelde scherp op een afstand van twee of drie meter en stelde soms het diafragma in op niet meer dan f/22. Zo kreeg hij een grote scherptediepte en hoefde hij geen afzonderlijke focuspunten te zoeken in een massa fladderende vlinders. Daarbij gebruikte hij zo nodig een sluitertijd van 1/4000 sec om de bewegingen van de vlinders te bevriezen en stelde hij de gevoeligheid in op maar liefst ISO5000 om de juiste belichting te behouden. Hij maakte "duizenden en duizenden en duizenden foto's", waardoor de nabewerking veel tijd kostte. Maar al dat werk was de moeite meer dan waard.

De felblauw geschilderde ingang van een begraafplaats in Mexico. Aan weerszijden van de poort zijn grote oranje vlinders geschilderd. Een schoonmaakster met een blauw schort loopt in het midden van de poort.

Het fotograferen van de vlinders was dan misschien lastig, maar Pascal was helemaal in zijn element toen hij andere aspecten van het verhaal fotografeerde, zoals deze foto van de vlinderdecoraties op een begraafplaats in Michoacán. "Dit was traditioneler werk, technisch een stuk gemakkelijker," legt Pascal uit. Gefotografeerd met een Canon EOS-1D X Mark II (inmiddels opgevolgd door de Canon EOS-1D X Mark III) en een Canon EF 24-70mm f/2.8L II USM-objectief, ingesteld op 70 mm, 1/125 sec, f/22 en ISO3200. © Pascal Maitre/Fondation Yves Rocher

Pascal nam drie camera's mee naar Mexico. "Ik heb de Canon EOS R gebruikt om in het donker te fotograferen. Omdat deze camera zulke goede resultaten oplevert bij weinig licht, kun je echt voor een hoge ISO-instelling gaan. Ik gebruikte hem op een heel laag statief en op het variangle scherm achter op de camera kon ik precies zien wat ik fotografeerde."

Hij nam ook een Canon EOS-1D X Mark II (inmiddels opgevolgd door de EOS-1D X Mark III) mee "voor wanneer ik vliegende vlinders moest fotograferen, want deze camera is fantastisch voor razendsnelle actiefoto's. En ik had een Canon EOS 5D Mark IV bij me, waarmee je grote bestanden met een hoge beeldkwaliteit krijgt, en dat heb je nodig als je je prints wilt exposeren."

Dankzij de veelzijdigheid van de combinatie van Canon EF 24-70mm f/2.8L II USM-, RF 28-70mm F2L USM- en RF 100-500mm F4.5-7.1 L IS USM-objectieven, samen met het Canon EF 100-400mm f/4.5-5.6L IS II USM superteleobjectief, kon Pascal schakelen tussen compositieschalen, waarbij hij of focuste op de schoonheid van afzonderlijke vlinders, of uitzoomde om het ongelofelijke beeld vast te leggen van honderdduizenden vlinders die zich als één bewogen.

Een close-up van een gekrulde, groene plantenstengel, met een mier die uit de stengel naar buiten komt.

Wildlifefotografie met een macro-objectief van Canon

Bioloog en fotograaf Christian Ziegler legt uit hoe hij de fantastische wilde dieren in het regenwoud fotografeert met een macro-objectief.
Honderden slapende vlinders bij elkaar op een boomstam. De vleugels van de vlinders zijn gesloten, zodat het zwart-witpatroon aan de onderkant ervan zichtbaar is.

Eén van Pascals favoriete foto's uit de shoot. "Hier zie je de vlinders voordat ze wakker worden. De foto is net een schilderij," zegt hij. Dankzij de 30,3 Megapixel sensor en de mogelijkheid om zelfs bij weinig licht veel details vast te leggen, was de Canon EOS R de ideale camera voor de opdracht. Gefotografeerd met een Canon EOS R en een Canon RF 100-500mm F4.5-7.1 L IS USM-objectief, ingesteld op 400 mm, 1/125 sec, f/6.3 en ISO 3200. © Pascal Maitre/Fondation Yves Rocher

Duurzame herinneringen

Hoewel het strikt genomen niet om een wildlifeopdracht ging, was het wel nuttig dat Pascal de dragspatronen van vlinders kende. Hij zorgde ervoor dat hij op het juiste moment op de juiste plek was om te observeren hoe de vlinders zich verzamelden en rondtrokken, waarbij ze overdag massaal naar een rivier vlogen op zoek naar water en 's avonds als het donker werd, neerstreken in boomtoppen.

Een van de dingen die hem is bijgebleven, was hoe de vlinders er 's nachts uitzien. "Meestal worden de oranje vleugels van de vlinders gefotografeerd, maar de achterkant van hun vleugels is zwart. Maar dat zie je alleen 's nachts. En dat maakt reportages lastig, want je moet je chauffeur om half 3 's nachts wakker maken, bij de eerste ochtendschemer, zodat je kunt zien wat er gebeurt. Maar daarmee onderscheidt deze reportage zich waarschijnlijk van andere verhalen over deze vinders."

Zelfs ervaren fotografen als Pascal leren bij elke opdracht iets nieuws. Deze keer leerde hij de technische mogelijkheden van zijn uitrusting ten volle te benutten. Hij vergelijkt zijn rol als fotojournalist die een verhaal opbouwt met die van een detective die op onderzoek uitgaat. "Bij het fotograferen ben ik heel vrij en probeer ik van alles uit. Je hebt een probleem waarvoor je een technische of redactionele oplossing moet vinden. Dat is ons werk."

Hij vertelt verder dat het adembenemende spektakel een blijvende indruk op hem heeft gemaakt, niet alleen persoonlijk maar ook professioneel. "Ik was iedere dag weer enthousiast. Deze shoot was niet gemakkelijk, maar de waarnemingen waren ongelofelijk – echt betoverend."

Rachel Segal Hamilton

Pascal Maitre's uitrusting

Het belangrijkste materiaal dat professionals gebruiken om foto's te nemen

De uitrusting van Pascal Maitre bestaat uit camera's en objectieven van Canon.

Camera's

Canon EOS-1D X Mark III

De EOS-1D X Mark III is de ultieme creatieve uitrusting voor uitstekende prestaties bij weinig licht, deep learning-AF en 5,5K RAW-video. "Je kunt er prachtige, razendsnelle actiefoto's mee maken," zegt Pascal.

Canon EOS R

Dankzij de full-frame 30,3 Megapixel sensor, de geweldige ISO-prestaties en de Dual Pixel CMOS AF van de EOS R kun je je verhalen nog beter vertellen. "Vanwege de fantastische prestaties bij weinig licht kun je echt hoge ISO-instellingen gebruiken," aldus Pascal.

Canon EOS 5D Mark IV

De EOS 5D Mark IV is ontworpen voor elke situatie, heeft een prachtige vormgeving en is een uitstekende allrounder. Pascal: "De camera levert grote bestanden met een hoge beeldkwaliteit en dat heb je nodig als je prints wilt exposeren."

Objectieven

Canon RF 28-70mm F2L USM

De RF 28-70mm F2L USM biedt de beeldkwaliteit die je eerder zou verwachten van een prime objectief. Bovendien profiteer je van een maximaal diafragma van f/2 voor meer creatieve vrijheid.

Gerelateerde artikelen

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Klik hier voor inspirerende verhalen en het laatste nieuws van Canon Europe Pro