'RHINO WARS' VAN BRENT STIRTON

De scène wordt gedomineerd door een prachtige noordelijke witte neushoorn. Hij staat schuin in het midden van de foto en zijn kolossale kop, met een kleine bobbel in plaats van een hoorn, is omlaag en naar links gekanteld. Hij staat met zijn voorpoten in het droge gras van de Keniaanse savanne. Rechts van hem hurkt een man in een militair uniform. De man houd de matzwarte loop van een aanvalsgeweer in zijn linkerhand. Met zijn rechterhand krabt hij de buik van de neushoorn tussen zijn voorpoten.

Er staan twee andere mannen in uniform, een links voor de kop van de neushoorn en de andere rechts. Ze houden allebei een geweer vast en kijken in de verte. De lucht boven hen is blauw en helder, met witte wolken.

De scène bestaat uit een savanne, met gouden tinten die een warme en etherische gloed uitstralen. De neushoorn is een symbool van dierlijke gratie en veerkracht. Zijn massieve lichaam, bedekt met een pantserachtige huid, geeft een aura van onwrikbare waardigheid. De ogen zijn diep en donker en worden omringd door leerachtige huid, die de onverbiddelijke voortgang van de tijd weerspiegelt.

Hij heet Sudan: een dier dat zo groots is dat het is vernoemd naar een land en de laatste mannelijke noordelijke witte neushoorn op aarde. De mannen om hem heen zijn rangers, de onvolprezen helden van de savanne, die hem beschermen.

De rangers omringen hem en vormen een menselijk schild tegen stropers; een metafoor voor het beste soort menselijke interventie in de natuur. Hun uniformen gaan naadloos op in de groene tinten van de savanne en ze stralen een kalme vastberadenheid uit.

De aanwezigheid van de mannen duidt niet op overheersing, maar op bescherming: een toewijding die de met uitsterven bedreigde noordelijke witte neushoorn erkent als het meest kwetsbare voorbeeld van de afnemende biodiversiteit van onze planeet.

In het hart van de Afrikaanse wildernis leven mens en natuur vaak met de nodige naast elkaar, maar deze foto vertelt een ander verhaal: een van toewijding, vastberadenheid en de kwetsbaarheid van de meest majestueuze wezens van onze planeet. De foto vertelt een betoverend verhaal over veerkracht, hoop en tragedie.

Geen van deze mannen heeft een universitair diploma, ze zijn geen wetenschappers, er staat geen "professor" voor hun naam. Maar de tijd die ze met Sudan hebben doorgebracht, heeft hen tot experts van hem gemaakt. Door de tijd die ze samen hebben doorgebracht, zijn ze close geworden. Het feit dat ze weten dat de noordelijke witte neushoorn waarschijnlijk gedoemd is, maakt hun rol als beschermers nog bijzonderder. Hun toewijding om het laatste dier van zo'n magnifieke soort te beschermen, is ontroerend.

De neushoorn is een oeroud wezen met een lange evolutionaire ontwikkeling dat de genen van eeuwen geleden in zich draagt. Als de laatste van zijn soort is hij een levend bewijs van voorbije eeuwen, een symbool van de enorme schade die de menselijke onverschilligheid toebrengt aan de natuur. De hoofdranger die zachtjes op de borst van de reus krabt, wijst op het begrip en respect dat er had kunnen zijn.

Terwijl de rangers stil op wacht staan, is er eerbiedigheid, de relatie tussen deze mannen en dit dier, een erkenning van de diepgaande band die mogelijk is tussen mensen en de natuurlijk. De houding van de ranger verwijst naar de morele verplichting van de mensheid om het kwetsbare leven op deze planeet te beschermen.

Tegelijkertijd heeft het valse geloof van mensen in de genezende krachten van de hoorn van de neushoorn ervoor gezorgd dat deze majestueuze dieren bijna zijn uitgestorven. Mensen kunnen zo onwetend en egoïstisch zijn terwijl de toekomst voor volgende generaties aan een zijden draadje hangt.

De emotionele aantrekkingskracht van de foto wordt versterkt door de illusie van tijdloosheid die fotografie kan wekken: een moment dat voor de eeuwigheid bevroren blijft. Toch heeft het dier op de foto bijna geen tijd meer; een leven aan het einde van talloze levens zolang de noordelijke witte neushoorn al op de aarde rondloopt. Sudan is het laatste mannetje, en wanneer hij sterft, is het enige wat er overblijft deze foto en de vele andere die van hem zijn genomen.

Het is een situatie die door de millennia heen vaker heeft plaatsgevonden, soorten zijn ontstaan en weer verdwenen. Een soms gebrekkige evolutie dendert onophoudelijk door.

Misschien zit de kracht van deze foto in het vermogen om tot nadenken en zelfreflectie aan te zetten. De foto laat de kwetsbare schoonheid van de natuur en onze morele plicht om deze te beschermen zien. De foto nodigt je uit om na te denken over de belangrijke interactie tussen de mensheid en de natuur, en over de keuzes die we maken als beschermers van deze kwetsbare planeet.

Zijn stille sierlijkheid moedigt ons aan om boven onze meest basale driften uit te stijgen en de verantwoordelijkheid te omarmen die ons gedeelde bestaan vereist. Hij vereist dat we ons inzetten voor dierenbescherming, hoe complex ook — niet als passieve waarnemers, maar als actieve deelnemers aan een wereldwijde strijd om behoud. We vragen deze Afrikaanse mannen om werelderfgoed te bewaken, maar wat dragen we zelf bij aan dit proces?

Uiteindelijk heeft men Sudan op 19 maart 2018 doen ingeslapen. Deze veteraan van zijn soort kreeg te maken met degeneratieve veranderingen in zijn spieren en botten en kon uiteindelijk niet meer staan. De toegewijde dierenartsen van Ol Pejeta Conservancy in Kenia hebben hem laten inslapen om hem uit zijn lijden te verlossen.

Hij werd voor een groot deel van zijn leven omringd door mensen die veel om hem gaven. Hij was hij lief en zachtaardig voor hen. Ik weet zeker dat als hij ergens op had gehoopt, dat zou zijn dat de mensheid hem herinnert als een symbool van onze helden en wat er mogelijk is tussen mens en dier als we elkaar maar als gelijken zien op deze kwetsbare planeet.

Er bestaat nu een programma waarin wordt onderzocht of het mogelijk is om de diersoort te herstellen met behulp van sperma- en eicelmonsters; er zijn 29 embryo's van noordelijke witte neushoorns. Als dit een weg terug is, kan het een doorbraak zijn. Maar we mogen niet toestaan dat we door wetenschappelijke ontwikkelingen minder alert worden op alle soorten die er nog bestaan in de natuur. De natuur verdient het door ons ondersteund en beschermd te worden. Dan zal ze ook goed voor ons zorgen.

Meer informatie over Canon Ambassador Brent Stirton 