Vertrouwen opbouwen en zaadjes planten met de jonge fotografen van Bastogi

De voormalige Bastogi-residentie, gelegen aan de noordwestelijke rand van Rome en bijna uitsluitend bekend om zijn sociale achterstand, was bedoeld als een tijdelijke oplossing voor een tijdelijk huizentekort. Maar tegenwoordig, ongeveer veertig jaar later, is het een verwaarloosd wooncomplex en de thuisbasis voor ongeveer 2000 mensen, waaronder veel kinderen. 

De werkgelegenheid is laag, de gezondheid is slecht en de jongeren krijgen maar zelden de kans om te zien hoe een leven buiten hun gemeenschap eruit zou kunnen zien. En daarom heeft de liefdadigheidsinstellingAMICI DEI BIMBI ETS actie ondernomen. Ze werken samen met de lokale gemeenschapscommissie om studieondersteuning te bieden aan studenten van alle leeftijden in wat vaak 'voormalig Bastogi' wordt genoemd. Hun belangrijkste doel is om het aantal schoolverlaters te verminderen, maar ze willen ook dat jonge mensen nieuwe manieren ontdekken om zichzelf te uiten.

Canon Italië is voor hen de perfecte partner om dit te bewerkstelligen. Al tien jaar tilt het Young People Programme (CYPP) de creativiteit van studenten naar een hoger niveau. AMICI DEI BIMBI ETS zocht een organisatie die bekend staat om het opbouwen van langdurige, vertrouwde relaties met jonge gemeenschappen gedurende een periode van meerdere maanden. Het CYPP van Canon Italië bleek een team te zijn dat jongeren van voormalig Bastogi de technische vaardigheden van fotografie kon bijbrengen, maar ook een nieuwe manier van samenwerken, nieuwe concepten, nieuwe kennis over de wereld en, misschien wel het allerbelangrijkste, nieuwe carrièremogelijkheden.

Maar dat is niet altijd even makkelijk, ontdekte fashionfotograaf Erica Fava toen ze voor het eerst het klaslokaal binnenkwam. Canon Italië vond dat haar no-nonsense leerstijl ideaal was en benaderde haar specifiek om lessen te geven binnen het CYPP in voormalig Bastogi. Maar, zoals ze zich herinnert, "was het meest gegeven antwoord in de les: 'waarom zou ik me daar druk om maken?' Ze zijn het niet gewend dat er naar hen wordt geluisterd, ze krijgen weinig steun van hun gezin en ze komen niet consistent naar school. Ze brengen gewoon veel tijd door op hun telefoon." Erica kan echter wel tegen een stootje en deze afwijzingen brachten haar niet van de wijs. Ze zorgden er zelfs voor dat ze extra hard haar best ging doen om het vertrouwen van deze jongeren te winnen en ze een nieuwe manier van kijken naar de wereld te laten zien.

Vertrouwen.

Stel je je eens voor hoe moeilijk het zou zijn om mensen te vertrouwen, in het bijzonder volwassenen, als je bent opgegroeid in een omgeving waar volwassenen nauwelijks aanwezig waren. Of betrouwbaar waren. Of veiligheid boden. Daarom moest Erica meteen vanaf het begin hun vertrouwen zien te winnen. Camera's hebben hierin een bijzonder grote rol gespeeld. Erica vertelde de studenten dat ze de camera's mochten lenen. Dat ze vertrouwen had in hun vermogen om goed met de camera's om te gaan en ze weer terug te brengen. Het lijkt een klein gebaar, maar het liet zien dat zij (en wij) de jongeren echt vertrouwde. En het zorgde voor een zeer belangrijke band die acht maanden zou voortduren.

Officieel zou ze twee uur per week gaan lesgeven, maar ze ging vaak over de tijd heen omdat ze de aandacht van de studenten het beste kon vasthouden door het klaslokaal te verlaten en naar het park te gaan. Ze stelde ook Canon Ambassador Chiara Negrello, psychotherapeut en fotograaf Elena Russo en fotograaf Lucrezia Carnevale aan de jongeren voor. Zij tilden de lessen van Erica op hun eigen manier naar een hoger niveau.

Zelfs de allerkleinste kinderen (sommige waren maar vier jaar oud) begonnen gewoon met 'spelen' met de camera en ontdekken wat hij wel en niet kon, voordat de meest enthousiaste kinderen meer technische informatie kregen. "Ik had meer problemen verwacht, maar zelfs de jongste studenten vonden de spiegelreflexcamera's intuïtiever dan de compactcamera's."

Na verloop van tijd had Erica een aantal ‘vaste klanten’, studenten die elke week terugkwamen en bij wie ze een geleidelijke verandering opmerkte. "Hun perspectieven verschoven een beetje", merkt ze op. "Ze begonnen vaker te praten over creatieve carrières." Dat gevoel van vertrouwen en de band die ze wilde opbouwen, kwamen ook tot uiting in de manier waarop sommige studenten uit hun schulp kropen. "Naarmate ik ze beter leerde kennen, begonnen ze steeds meer met me te delen. Hun verhalen raakten me diep. Vooral als ze heel luchtig vertelden over iets dat voor een ander verschrikkelijk zou zijn."

Ze maakten ook geen 'zware en heftige' foto's, terwijl ze dit wel had verwacht. "In plaats daarvan richtten ze zich op kleine details: een bloem, een pot Nutella, een rugzak." Ze hebben veel portretten van elkaar gemaakt terwijl ze speelden in voormalig Bastogi. Of deelnamen aan andere activiteiten met AMICI DEI BIMBI ETS, zoals kickboksen. Samen schetsten ze een beeld van hoe de residentie voorheen werd gezien, en zoals Erica al zei, doen ze dit op een luchtige manier. Misschien beseffen ze niet hoe krachtig het verhaal is dat ze vertellen.

Aan het einde van het programma kregen de studenten de zeldzame kans om Bastogi te verlaten voor een tentoonstelling van dit werk in het MAXXI Museum (het nationaal museum voor kunst van de 21e eeuw in Rome). Zo'n evenement hadden ze nog nooit eerder bijgewoond. "We hebben wederom gezien hoe het Canon Young People Programme over zoveel meer gaat dan fotografie", legt Paolo Tedeschi, hoofd Corporate, Marketing & Sustainability Communication bij Canon Italië, uit. "Het gaat om nieuwsgierigheid, ontdekken en nieuwe mogelijkheden. De tijd die we met deze geweldige studenten hebben doorgebracht, is op vele manieren inspirerend. We hebben er zo veel van geleerd en we hebben het voorrecht om deze kennis te kunnen toepassen in onze toekomstige lessen. We zijn de jongeren uit voormalig Bastogi zo dankbaar voor het delen van hun leven en creativiteit en voor de speciale tijd die we samen hebben doorgebracht."

Erica is er zeker van dat het Canon Young People Programme een zaadje heeft geplant voor de jonge fotografen. "Ik hoop dat ze weten dat hun toekomst niet vastligt, maar dat deze wordt gevormd door dit soort ervaringen", voegt ze toe. "En dat ze onze tijd samen, het leren en experimenteren, nooit vergeten."

Meer informatie over het Canon Young People Programme.