Freelance, stringer of staffotograaf: carrièretips voor jonge fotojournalisten van Brent Stirton

Fotojournalistiek is erg in trek, maar hoe vind je als student of recent afgestudeerde het beste regelmatig werk? Kun je het beste beginnen met freelanceopdrachten en kunnen ze leiden tot een baan als staffotograaf? En hoe groot is de kans dat je na een eenmalige grote opdracht regelmatig werk krijgt?

Veelvuldig bekroond fotojournalist en Canon Ambassador Brent Stirton geeft het antwoord op deze vragen. Brent is fulltime professioneel fotograaf sinds 1995 en heeft verhalen gemaakt voor bekende media, zoals The New York Times, Der Spiegel en National Geographic, en voor ngo's zoals Human Rights Watch. Hij heeft verschillende prijzen gewonnen, waaronder 13 felbegeerde World Press Photo-awards, en werkt momenteel als senior correspondent voor Getty Images en is een National Geographic Explorer.

Brent, die dit jaar ook spreekt op het Canon Student Development Programme, vertelt hier over de verschillende routes die je kunt volgen om fotojournalist te worden en de toekomst van freelancefotojournalisten. Verder geeft hij ook waardevol advies over de apparatuur die beginnende fotojournalisten nodig hebben.

Brent zegt dat het voor beginnende fotojournalisten het belangrijkste is om genoeg financiële middelen te krijgen. Zo kun je aan je eigen projecten werken en een portfolio ontwikkelen. "Bepaal voor jezelf wat je wilt doen. Zoek vervolgens een baan, leef zuinig en zet zoveel mogelijk geld opzij. Dat kun je dan gebruiken om je eigen project te realiseren", zegt hij. "Dat kan in je eigen land zijn, in je eigen woonplaats of in het buitenland.

"Je moet unieke foto's kunnen maken van een situatie of probleem dat mensen nog niet kennen of waar al een tijdje geen aandacht meer voor is geweest. Als je bijvoorbeeld geïnteresseerd bent in wildlife, bedenk dan naar welke plek je zou kunnen gaan om een bepaald dier te kunnen fotograferen. Als conflicten je interesse hebben, kijk dan eens naar minder bekende conflicten. Uiteindelijk moet je een portfolio bouwen dat echt laat zien wie je bent."

Om succesvol te zijn als freelancer, moet je regelmatig goede, originele projecten bedenken en deze ideeën omzetten in werk van topkwaliteit. Dit geeft je de vrijheid om aan je eigen projecten te werken, maar om financieel rond te komen, ben je wel afhankelijk van een regelmatige stroom werk. Dit pad biedt niet de zekerheid van een baan als staffotograaf.

Om als jonge freelancefotojournalist regelmatig werk te krijgen, is het belangrijk om relaties met beeldredacteuren te onderhouden. "In het begin moet je een ingang vinden in het wereldje en dat is niet makkelijk", zegt Brent. "Als je een verhaal wilt pitchen, moet je zorgen dat er raakvlakken zijn met de onderwerpen waar een bepaald medium wel vaker over publiceert. Stuur vervolgens een e-mail waarin je je kort voorstelt en voeg een aantal van je foto's toe, hooguit vijf. Die moeten echt heel goed zijn. Vertel de redacteur over het project waaraan je werkt en dat je ze graag geregeld wat werk zou willen sturen ter overweging.

"Beeldredacteuren ontvangen aan de lopende band e-mails. Ze zijn op zoek naar professionele foto's die in een oogopslag laten zien wie je bent, wat je doet en waarom ze jouw werk zouden moeten overwegen. Om te zorgen dat ze je vervolgens niet vergeten, kun je zo nu en dan wat van je laten horen. Doe dit alleen niet elke dag en stel geen eisen."

Als je het geluk hebt dat je je droomopdracht krijgt aangeboden over een onderwerp of probleem dat je aan het hart gaat, moet je die kans met beide handen aangrijpen. "Het verbaast me hoe nonchalant mensen met sommige kansen omgaan", zegt Brent. "Er loopt enorm veel talent rond in de fotojournalistiek, dus als je de kans krijgt om zo'n opdracht te doen, dan moet je echt topwerk afleveren."

Dit kan namelijk een belangrijke springplank zijn voor meer freelancewerk of zelfs een aanstelling als staffotograaf.

Anders dan bij veel andere beroepen, hebben fotojournalisten geen duidelijk uitgestippeld carrièrepad. Het werken als staffotograaf wordt vaak gezien als het belangrijkste carrièredoel van een fotojournalist, omdat dit de zekerheid van een vast inkomen en de financiële ondersteuning biedt voor de projecten die je wilt doen. Als je het goed doet in je rol als staffotograaf, ligt er misschien wel een managementfunctie in het verschiet. Als staffotograaf worden er alleen wel andere dingen van je gevraagd en het werk heeft ook zo zijn beperkingen.

"Als staffotograaf moet je er niet van uitgaan dat je altijd je zin krijgt", zegt hij. "De marges in mediaorganisaties zijn tegenwoordig enorm krap, vooral bij geprinte media. We zitten nu in het gouden tijdperk van televisie- en documentairewerk, dus de kans is groter dat je succesvol bent met het maken van video's dan met foto's voor geprinte media.

Fotojournalisten moeten in verschillende uitdagende omstandigheden werken. Brent raadt daarom aan om te investeren in apparatuur van hoge kwaliteit. "Koop de beste apparatuur die je je kunt veroorloven", zegt hij. "Een Canon EOS R6, EOS R7 of EOS R8 kopen in plaats van een EOS R5 is helemaal prima. Als de nieuwste apparatuur toch wat te duur is, kun je altijd een goedkoper tweedehands exemplaar kopen.

"Je hebt een camera nodig die in alle omstandigheden werkt. Je moet er ook bij weinig licht mee kunnen werken, want je zult vaker in dat soort situaties komen dan je denkt.

"Als fotojournalist heb je door slijtage waarschijnlijk elke vijf jaar een nieuwe camerabody nodig. Objectieven zijn een investering voor de wat langere termijn. De huidige zoomobjectieven zijn heel goed en ik kan letterlijk mijn werk doen met één body en de Canon RF 24-70mm F2.8L IS USM- en Canon RF 24-105mm F4L IS USM-objectieven. Als je eenmaal betrouwbare apparatuur hebt, kun je daarna het beste je geld gebruiken om je projecten te financieren."

Brent vertelt fotojournalisten in spe graag over de mogelijke valkuilen op hun weg, maar zegt ze ook dat het absoluut geweldig werk is. "Ons beroep wordt enorm geromantiseerd. Maar als je wilt slagen, moet je ook zakelijk onderlegd zijn", zegt hij. "Mensen vergeten soms dat het een baan is: je hebt een businessplan nodig, je moet vastberaden zijn en discipline en talent hebben.

"De meeste van ons worden niet rijk of beroemd. Je haalt er voldoening uit omdat het je passie is en omdat de problemen die je laat zien je aan het hart gaan. Het is geen gemakkelijk werk. Maar als je het goed aanpakt, is het leven als fotojournalist of als fotograaf in het algemeen echt geweldig."