Vastberadenheid en cadeaus: hoe Henk Jan verhalen vertelt over twee werelden

"Als je in Nederland politieagent wilt worden, ga je naar Amsterdam, zeggen wij altijd." En dat is precies wat Henk-Jan Kerkhoff deed. Op 17-jarige leeftijd trok hij het uniform van Politie Nederland aan en begon hij aan zijn levenslange carrière. In de begindagen wist hij dat hij veerkrachtig zou moeten openstaan voor elke uitdaging die het politiewerk bood, maar hij had nooit kunnen voorzien hoezeer hij zou moeten vertrouwen op dat aanpassingsvermogen.

Hij begon met straatpatrouilles op De Wallen en leerde het politiewerk 'met vallen en opstaan'. Maar hij bleek geknipt te zijn voor dit leven. In zijn bijna veertigjarige carrière was hij zowel rechercheur als vuurwapen- en technisch instructeur voor de ME, en hij bracht vele uren op de schietbaan door met zijn rekruten. Maar toen, vijf jaar geleden... "kreeg ik tinnitus. Het ergste dat je kunt krijgen", zegt hij, met typische nuchterheid. "Ik kreeg van de politiearts te horen dat ik niet meer mocht schieten op de schietbaan. En het is altijd moeilijk als je iets waar je van houdt, wat je passie is, niet meer kunt doen." Hij ging naar het communicatieteam, dat als belangrijke taak heeft om de verhalen van het politiekorps te vertellen, zowel aan het publiek als aan de vele medewerkers.

"Ik wist wel iets van redigeren, en daarom wilden ze me daar. Maar tijdens de pandemie vroeg mijn chef me om naar buiten te gaan en foto's te maken van de rellen op het Museumplein." Dit lag ver buiten zijn comfortzone, maar Henk-Jan, zoals je zult zien, gaat een uitdaging nooit uit de weg. Hij keerde later terug met de gevraagde foto's en tot zijn verbazing was zijn baas er heel enthousiast over. "Het enige wat ik deed was de camera op automatisch zetten. Ik heb ze niet eens bewerkt. Maar ze wilden meer, dus ik moest leren hoe ik nog meer uit m'n camera kon halen!"

Gelukkig werkte Henk-Jan in zijn vrije tijd als sportcommentator voor het TV-kanaal Eurosport en ontmoette hij vaak professionele sportfotografen. "Zij hebben me alles geleerd", lacht hij. "Het voelde alsof je een tiener was die leerde rijden. Uiteindelijk wordt het een automatisme. Als ik nu mijn Canon-camera oppak, hoef ik er niet bij na te denken." Sindsdien is hij steeds beter geworden en gaat hij zelden zonder camera van huis ("Ik heb zelfs een andere, kleinere Canon-camera, dus ik heb er altijd een bij me!") en worden zijn politiefoto's op allerlei plaatsen gebruikt. "Vorig jaar hebben we zo'n vijftien van mijn foto's op reclameborden buiten ons hoofdkantoor geplaatst. Dat ligt op een belangrijke route door het centrum van de stad, dus duizenden mensen hebben ze gezien en ze waren echt onder de indruk."

Zijn commentatorwerk kreeg ook een zware klap te verduren door zijn tinnitusdiagnose en hij vond het erg jammer dat hij dit werk niet langer kon doen voor het Fonds Gehandicaptensport, een non-profitorganisatie die ervoor zorgt dat iedereen met een handicap de kans krijgt om aan sport deel te nemen. "De directeur vroeg: 'Is er nog iets anders dat je kunt doen?' Natuurlijk heb ik aangeboden om in plaats daarvan foto's te maken."

Hij werd toegewezen aan een evenement met de naam HandbikeBattle, een duursport voor mensen met een handicap waarbij atleten de Kaunertal-gletsjer in Tirol, Oostenrijk opgaan en alleen hun armen gebruiken. Ongeveer 130 handfietsers hebben de koers van 20 kilometer naar een hoogte van 867 meter voltooid. De koers vergt niet louter fysieke kracht, maar ook pure wilskracht. Dat zal Henk-Jan echt nooit gaan vervelen, het vastleggen van die wilskracht. "Het is echt, echt indrukwekkend, zelfs voor mij", zegt hij. "En ik ben een doorgewinterde politieagent. Maar ik heb zoveel emotie gezien, zoveel vastberadenheid. Ik ben alleen in de bergen, ik werk aan deze foto's en ik zie het allemaal: een jonge man die pas een jaar geleden verlamd raakte door een ongeluk. Een dochter die haar moeder in de schaduw houdt terwijl ze de berg beklimt. Een voormalige profwielrenner die moest overstappen op een handfiets. Ik maak mezelf onzichtbaar tijdens hun meest emotionele momenten."

Dat is een vaardigheid op zich. Henk-Jan weet precies waar hij wanneer moet zijn en wat een verhaal oplevert dat mensen boeit en waaraan ze meer tijd willen besteden. "Het is nooit een luchtig tussendoortje", legt hij uit. "Ik wil de interesse van mensen veel langer vasthouden." Hij onthoudt elk moment van elke opname, de context, het licht, de mensen, wat ervoor en erna gebeurde, hoe het voelde en hoe de foto werd ontvangen. Hij is zichtbaar geëmotioneerd wanneer hij vertelt hoe de atleten reageren als ze hun foto's voor het eerst zien. "Omdat Canon me een SELPHY-printer en -papier heeft gegeven, kan ik foto's van het evenement printen en deze in het hotel van de atleten aan hen laten zien. Ze mogen de foto's ook mee naar huis nemen. Het is zo indrukwekkend, omdat de foto's echt van hoge kwaliteit zijn en het een herinnering is voor het leven. Je zou de foto op de computer kunnen bewaren, maar op deze manier kun je hem aan de muur hangen en telkens wanneer je ernaar kijkt, weer het trotse gevoel krijgen van 'dat heb ik gedaan'. Ik denk dat dat heel belangrijk is."

Als je deze foto's ziet, is het heel bijzonder om te bedenken dat Hen-Jan pas vijf jaar geleden is begonnen met fotograferen. Maar toen hij in zijn leven met tegenslag te maken kreeg, liet hij zich niet uit het veld slaan. Dat noem je nou vastberadenheid. Hij weet wat doorzettingsvermogen en passie is en herkent dat ook in anderen. Het motiveert hem om zijn tijd en vaardigheid zo gul te besteden aan de atleten die hij vastlegt, en behaalt zijn beste resultaten wanneer hij echt authentieke beelden maakt van zijn politiecollega's aan het werk. "Ik ben niet naar de fotovakschool gegaan, maar ik heb het van de besten geleerd", zegt hij. "En ik heb tot vier uur 's nachts YouTube-video's op mijn computer zitten kijken, omdat ik niet wist hoe ik iets moest doen. Net als bij sport zijn het de winnaars die zeggen: 'Ik kan het niet, maar ik ga het toch doen.'"