Tips en technieken voor beter pannen met je camera

Van het vastleggen van onderwerpen met hoge snelheid tegen dynamische achtergronden tot het toevoegen van een gevoel van beweging aan tragere onderwerpen: met de techniek van pannen in fotografie kun je bewegingen en drama toevoegen aan je opnamen.

Je kunt de pantechniek gebruiken om met elke camera een ander element aan je foto's toe te voegen. En je hoeft ook geen opnamen te maken van onderwerpen met hoge snelheid. Pannen kan worden gebruikt om een gevoel van beweging toe te voegen aan relatief langzame onderwerpen, omdat de bewegingsonscherpte ervoor kan zorgen dat ze veel sneller lijken te bewegen dan ze deden.

Pannen is een creatieve techniek waarmee je in actiefoto's echt een gevoel van beweging kunt overbrengen. Als je een korte sluitertijd gebruikt om een snel bewegend onderwerp vast te leggen, kan het zijn dat de foto een deel van het drama mist dat er op dat moment was, omdat het onderwerp er dan uitziet als een standbeeld. Maar als je een langere sluitertijd gebruikt en de camera met dezelfde snelheid als je onderwerp beweegt (oftewel pannen), dan kun je het bewegende onderwerp scherp op de foto krijgen terwijl de achtergrond en eventuele statische voorwerpen vloeiend vervagen.

Pannen voegt niet alleen een gevoel van snelheid toe, maar kan je ook helpen om een scherpere opname te maken van een bewegend onderwerp en de aandacht van de kijker erop te richten, of om een onaantrekkelijke achtergrond te verhullen. Wat je ook van plan bent, pannen met je camera is een goede vaardigheid om onder de knie te hebben. Het geheim achter goed pannen is... oefenen. Voor pannen moet je je camera goed kunnen bedienen, dus ervaring is heel belangrijk.

Allerlei soorten baansporten zijn goede onderwerpen om het pannen op te oefenen, want je krijgt veel pogingen om je vaardigheden te verbeteren, terwijl de hardlopers, paarden, crossmotoren of raceauto's elke ronde voorbij komen. Thuis zijn spelende kinderen of huisdieren in de tuin ideaal om bewegende onderwerpen vast te leggen.

Kies voor sluitertijdvoorkeuze (Tv) of volledig handmatige (M) modus en selecteer je sluitertijd.

De ideale sluitertijd is afhankelijk van een aantal factoren: hoe snel je onderwerp beweegt, de afstand tussen jou en je onderwerp, de lens die je gebruikt en het gewenste wazigheidseffect. Begin met een sluitertijd van rond 1/60 seconde en maak deze steeds korter naarmate je vertrouwd raakt met de actie. Probeer 1/30 seconden of langzamer voor meer vervaging, 1/125 seconden voor minder. Zorg ervoor dat je de Image Stabilizer uitschakelt (tenzij je met een lens met de optie Modus 2-IS werkt; dan kun je deze gebruiken). In deze modus corrigeert het IS-systeem verticale bewegingen, maar niet de horizontale beweging van de camera terwijl je de actie volgt.

Voor sommige onderwerpen is een kortere sluitertijd nodig om te voorkomen dat ze volledig vervagen. Een raceauto zal bijvoorbeeld een kortere sluitertijd nodig hebben dan een fietser. Je kunt nog steeds veel vervaging vastleggen met een sluitertijd van 1/200 of 1/400 seconden als het onderwerp snel beweegt en je het onderwerp volgt terwijl het beweegt.

Als je opnamen maakt in de handmatige modus, moet je ook een diafragma instellen voor een goede belichting. Met sluitertijdvoorkeuze (Tv) zorgt de camera daarvoor.

Stel de transportmodus in op Continu. Je hebt niet alleen een betere kans om het cruciale moment vast te leggen, maar je kunt ook de cameratrilling die ontstaat door de sluiterknop in te drukken, tot een minimum beperken.

De achtergrond van je foto zou vervaagd moeten zijn, zodat opzichzelfstaande details ervan minder belangrijk zijn in je foto. Maar de kleuren in het algemeen vormen een belangrijk deel van je foto, want dit is het frame voor je onderwerp. Indien mogelijk, zoek dan naar een achtergrond die contrasteert met het onderwerp om het meer te laten opvallen en die goed werkt wanneer die wordt vastgelegd als vloeiende strepen. Een paar oefenrondjes zonder het onderwerp zullen snel duidelijk maken of er potentie in zit. Horizontale lijnen, zoals een hek of de rand van een weg, voegen structuur toe en geven een groter gevoel van snelheid. Als je opnamen maakt bij weinig licht, kunnen wazige achtergrondlichten extra drama toevoegen aan je foto's.

Om te voorkomen dat je camera tijdens het pannen opnieuw scherpstelt, gebruik je de autofocus van je camera in de AI Servo AF-modus om het onderwerp te volgen. Afhankelijk van hoe ver je je van de actie bevindt, moet je mogelijk wat experimenteren om te bepalen of een enkel AF-punt of Zone AF betere resultaten oplevert.

1. Ga met je gezicht richting de gekozen achtergrond staan en zet je voeten op schouderbreedte uit elkaar voor stabiliteit. Alleen het bovenste deel van je lichaam mag bewegen tijdens het pannen, dus draai je middel om de actie te volgen.
2. Als je continue opnamen maakt, druk je op de ontspanknop voordat het onderwerp het gewenste punt bereikt en blijf je opnamen maken totdat het onderwerp langs is geweest.
3. Volg je onderwerp met een soepele beweging – maar doe dit niet alleen op het moment dat je de foto maakt. Volg het onderwerp ook ervoor, tijdens en erna en zorg ervoor dat jij en je camera zo stabiel mogelijk zijn – minimaliseer verticale en kantelbewegingen. Dit gaat vaak makkelijker met de zoeker (als je camera die heeft) dan met het LCD-scherm.

Pannen vergt veel oefening, dus maak je geen zorgen als je eerste foto's niet goed zijn. Je kunt meer leren door veel foto's te maken en uit te vinden waarom de ene beter uit de verf komt dan de andere. Gebruik je bijvoorbeeld de verkeerde sluitertijd of is het onderwerp te wazig? Vervolgens pas je in je nieuwe reeks foto's toe wat je hebt geleerd.

Als je onderwerp scherp en de achtergrond wazig is, is je missie natuurlijk geslaagd. Pannen is wel heel leuk, en de kans is groot dat je het nog een keer wilt doen!

Zodra je de techniek van pannen bij daglicht onder de knie hebt, kun je 's nachts creatief aan de slag gaan en lichtsporen in je panopname introduceren.


Geschreven door Marcus Hawkins