ZWART-WIT

Zwart-wit fotografie Tips & Tricks: drie pro's delen hun advies

Waarom, wanneer en hoe je zwart-wit fotografie gebruikt volgens drie experts die hun beste resultaten voor monochrome fotografie delen.
Een zwart-wit foto van het silhouet van een meisje dat een vlinder vasthoudt, gefotografeerd door Helen Bartlett met een Canon EOS R5.

Canon Ambassador Helen Bartlett heeft haar carrière opgebouwd met het fotograferen van zwart-witportretten van gezinnen en kinderen, waarbij ze haar techniek verfijnde om bijzondere foto's te maken die een gevoel van emotie en persoonlijkheid overbrengen. Als je op zoek bent naar een objectief met groot bereik, probeer dan de RF-versie van het objectief dat Helen gebruikt. Het Canon RF 70-200mm F2.8L IS USM-objectief is lichter, sneller en heeft een 5-stops Image Stabilizer voor trillingsvrije foto's. Gefotografeerd met een Canon EOS R5, een Control Ring-vattingadapter EF-EOS R en een Canon EF 70-200mm f/2.8L IS III USM-objectief, ingesteld op 88mm, 1/1250 sec, f/8 en ISO 100. © Helen Bartlett

Onze moderne wereld wordt overspoeld door kleuren, waardoor fotograferen in zwart-wit de mogelijkheid biedt om een beeld terug te brengen naar de fundamentele elementen, waardoor je de kijker meeneemt in een scène, een emotie, een moment. Dit werkt voor de meeste genres, van tijdloze portretten tot bruiloften, wildlife en architectuur. Dus wat is de beste manier om foto's te maken in zwart-wit?

Selfmade professionele fotograaf Helen Bartlett specialiseert zich in gedenkwaardige familiemomenten in monochrome portretten, terwijl bekroonde bruiloftfotograaf Sanjay Jogia stellen fotografeert in kleur en zwart-wit, waarbij hij die tweede gebruikt om in te zoomen op de energie van deze levendige, grote evenementen. De dramatische stijl van fashion-, dans- en portretfotograaf Sascha Hüttenhain is zwart-wit, waardoor de nadruk wordt gelegd op de gezichtsuitdrukking van zijn onderwerpen.

Deze drie professionele fotografen en Canon Ambassadors delen hier hun tips en technieken die zij over de jaren hebben vergaard bij het fotograferen in zwart-wit.

Een zwart-wit portret van twee jonge meisjes die op de vloer knielen, de een maakt een eng gezicht en de ander gilt in gespeelde angst. Gefotografeerd door Helen Bartlett met een Canon EOS R5 en een Canon RF 50mm F1.2L USM-objectief.

Door de supersnelle autofocus van de Canon EOS R5 kan Helen zich concentreren op het vastleggen van die speciale momenten, zoals de speelse uitdrukkingen op de gezichten van de jonge kinderen. Gefotografeerd met een Canon EOS R5 met een Canon RF 50mm F1.2L USM-lens, ingesteld op 1/800 sec, f/1.2 en ISO 1250. © Helen Bartlett

1. Zet je camera in de zwart-witmodus

Zwart-wit fotografie is iets heel anders dan fotograferen in kleur, dus Helen adviseert om gebruik te maken van de instellingen die je camera biedt. Met de zwart-witmodus in de Picture Style-instellingen van de meeste EOS-camera's, waaronder de Canon EOS R5, kun je in zwart-wit fotograferen.

"Zwart-wit fotograferen met de elektronische zoeker van de Canon EOS R5 was een doorbraak voor mij en laat me in zwart-wit 'zien'," vertelt Helen, die haar camera altijd in de zwart-witmodus zet.

"Het helpt me echt bij de compositie en betekent dat ik geen extra laag heb tussen het beeld in mijn hoofd en dat voor mijn camera. Ik vind het leuk om de belichting te kunnen zien veranderen en vind dat dit me meer experimenteel maakt, vooral met complexe belichting zoals foto's met randlicht of gedeeltelijke silhouetten. Werken in de zwart-witmodus helpt om me op de grafische elementen te richten, die enorm belangrijk zijn voor zwart-witfoto's.”

2. Zoek naar licht op onverwachte plekken

"Wanneer ik een huis binnenga, loop ik altijd even rond. Ik kijk in de slaapkamers, de dakuitbouw… Ik zoek de plek waar het licht het best is," legt Helen uit. "Dat is vaak niet waar mijn klanten verwachten. De woonkamer kan bijvoorbeeld vrij donker zijn, terwijl oma's slaapkamer boven in het huis een dakraam met fantastisch licht heeft."

Een balletdanser staat en pointe terwijl een lichtstraal haar hoofd en bovenlichaam belicht en de rest van haar lichaam in schaduw hult in een zwart-wit foto van Sascha Hüttenhain, die ze heeft gemaakt met een Canon EOS R5 en een Canon RF 24-70mm F2.8L IS USM-objectief.

"Hier gebruikten we een klassieke tutu," onthult Sascha. "Door hard licht te gebruiken, kon ik de danser en de achtergrond op een speciale manier belichten." Gefotografeerd met een Canon EOS R5 en een Canon RF 24-70mm F2.8L IS USM-objectief, ingesteld op 32mm, 1/125 sec, f/7.1 en ISO 200. © Sascha Hüttenhain

Een danser die grote, witte vleugels draagt wordt belicht en poseert tegen een studiomuur in een zwart-wit foto van Sascha Hüttenhain, gefotografeerd met een Canon EOS R5 en een Canon RF 24-70mm F2.8L USM-objectief.

"Ik heb deze vleugels van een ontwerper," herinnert Sascha zich. "We konden ze op een hele creatieve en opvallende manier gebruiken. Ik heb opnieuw hard licht gebruikt om een speciaal effect te creëren." Gefotografeerd met een Canon EOS R5 en een Canon RF-S 24-70mm F2.8L IS USM-objectief, ingesteld op 39mm, 1/125 sec, f/5 en ISO 200. © Sascha Hüttenhain

3. Maak gebruik van het licht

Wanneer kleuren (letterlijk) uit beeld zijn, komen licht en schaduw om de hoek kijken. Helen gebruikt voornamelijk natuurlijk licht of licht dat beschikbaar is. "Ik gebruik soms continu-ledverlichting, maar doorgaans werk ik met het licht dat er is," zegt Helen. "Ik kijk waar het licht valt om te zien hoe ik dat kan gebruiken voor een intenser, nog sprekender plaatje, maar ik houd tegelijkertijd rekening met de wensen van de familie.

"Verschillende leeftijden vragen om verschillend licht. Fel licht kan bijvoorbeeld heel mooi zijn bij oudere kinderen, omdat je die kunt sturen. Voor mij is geen enkele weersituatie slecht en een grijze dag kan een hele mooie dag zijn met vriendelijker, meer diffuus licht."

Sascha gebruikt belichting om de nadruk te leggen op contrast, een belangrijke tool bij zwart-wit beelden. "Licht is een heel belangrijk aspect van mijn werk," zegt hij. "Ik gebruik graag heel hard licht om de contouren nog meer te benadrukken en dat past goed bij zwart-wit fotografie.

"Voor mij is fotografie het spelen met licht en schaduw. Het hoeft niet altijd een grote lichtstructuur te zijn, want veel waardevolle en tijdloze foto's zijn gemaakt met maar één licht. Minder is vaak meer en er is veel makkelijker mee te werken dan met complexe lichtopstellingen."

Een technicus met witte handschoenen maakt de sensor van een Canon-camera schoon.

Heb je Canon-apparatuur?

Registreer je apparatuur voor advies van experts, onderhoud van apparatuur, toegang tot inspirerende evenementen en exclusieve aanbiedingen met Canon Professional Services (CPS).
De familie van een bruid neemt afscheid van haar, haar familieleden omhelzen haar huilend terwijl anderen met betraande ogen toekijken in een zwart-wit foto van Sanjay Jogia.

"Dit is het moment aan het einde van een Sikh-bruiloftsceremonie genaamd de 'Doli' waar de familie van de bruid afscheid van haar neemt," zegt Sanjay. "Dit is altijd een emotioneel moment op de dag en wat in deze foto werkt, is dat elk gezicht bijdraagt aan het verhaal, met emotie, nieuwsgierigheid of kennis." Gefotografeerd met een Canon EOS-1D X (inmiddels opgevolgd door de Canon EOS-1D X Mark III) en een Canon EF 24-70mm f/2.8L USM-objectief (inmiddels opgevolgd door de Canon EF 24-70mm f/2.8L II USM, ingesteld op 25mm, 1/60 sec, f/4 en ISO 10000. © Sanjay Jogia

4. Wees doelbewust met fotograferen in zwart-wit

Sascha denkt eerst na over kledingkeuzes voordat hij beslist of een foto het beste werkt in zwart-wit. "Voor de shoot denk ik na over de styling en welke kleding mijn modellen dragen," zegt hij. "Dat is een belangrijk aspect in mijn fotografie, zodat de shoots passend blijven. Dat is mijn stijl en dat zie je in mijn fotografie, van het idee tot de belichting en de uitstraling van mijn modellen voor de camera."

Voor Sanjay gaat het daarentegen vooral over emotie. "Iets wat emotioneel beladen is, werkt vaak het beste in zwart-wit, omdat je focust op het verhaal," zegt hij. "Bij Indiase bruiloften zijn er erg emotionele momenten en in combinatie met alle kleuren is het makkelijk om het verhaal een beetje te vergeten doordat de kijker afgeleid wordt door de kleding en alle andere aspecten. Ik maak meestal alleen zwart-wit foto's wanneer ik de focus wil leggen op gezichtsuitdrukkingen of een interactie. De manier waarop ik fotografeer is niet alleen fotograferen wat ik zie, maar ook wat ik voel."

5. Maak opnames in RAW

Sanjay fotografeert met een Canon EOS R5 en een Canon EOS R3 en ziet graag een voorbeeldweergave van zijn zwart-wit foto's in de camera, zodat hij een mogelijk sterk monochroom beeld op dat moment kan voorleggen aan het stel.

"Als ik de Picture Style op zwart-wit zet, is dat alleen zodat ik de kleurgradaties van het beeld kan zien of wanneer ik denk dat het een goed monochroom beeld is dat ik aan het bruidspaar wil laten zien," zegt hij.

"Ik kan dan alle kleurgradaties zien en het geweldige dynamische bereik, maar ik weet dat het RAW-bestand in kleur de speelruimte geeft om beide versies van dat beeld te krijgen. De kleurwetenschap van Canon is altijd al zo flatteus voor de menselijke huid dat de verschuiving in kleurgradaties zelfs bij zwart-wit sterk naar voren komt.

Fotograferen in RAW is altijd een goed idee, omdat je daarmee de vrijheid hebt om verschillende bewerkingsmanieren uit te proberen, maar er is absoluut geen 'juiste manier' om in zwart-wit te fotograferen. Je kunt je camera instellen op de zwart-witmodus als je graag een nauwkeurig voorbeeld ziet van je uiteindelijke foto. Maar je kunt net zo makkelijk je kleurenfoto omzetten in zwart-wit tijdens het bewerken met voorinstellingen in programma's zoals Digital Photo Professional (DPP) van Canon.

Helen Bartlett staat naast een Canon imagePROGRAF PRO-1000-printer en kijkt naar een geprinte zwart-witfoto op A2-formaat.

Stappen voor het maken van de perfecte zwart-witprint

Printspecialist Jay Sinclair laat familiefotograaf Helen Bartlett zien hoe ze haar foto's kan omzetten in fantastische zwart-witprints.
Een zwart-wit portret van een kind dat een insect op haar vaders hand bekijkt. Gefotografeerd door Helen Bartlett met een Canon EOS R5 en een Canon RF 50mm F1.2L USM-objectief.

Helen zegt dat de beelden die zijn gemaakt met het Canon RF 50mm F1.2L USM-objectief 'ongelooflijke diepte en schoonheid' hebben. Gefotografeerd met een Canon EOS R5 met een Canon RF 50mm F1.2L USM-lens, ingesteld op 1/80 sec, f/1.4 en ISO 100. © Helen Bartlett

6. Let op afleidende lichtvlekken

"Bij zwart-witfotografie is het ook belangrijk dat je op afleidend licht let", zegt Helen. "Een fotolijstje kan bijvoorbeeld het licht vangen en een storende lichtvlek op de achtergrond vormen. Daarop moet je bedacht zijn, net als op reflecties. Je hoeft je niet zoveel zorgen te maken over dat rode speelgoedautootje!" De zoomobjectieven van Canon zijn handig in dit soort situaties omdat je simpelweg kunt inzoomen om sterke lichtpunten uit het beeld te snijden door je kadrering een beetje te veranderen.

7. Verhoog de tonaliteit met geweldig dynamisch bereik

Portretten zonder kleur kunnen echt aantrekkelijk zijn als je camera zowel de donkere als de lichte tonen in een scène kan vastleggen, vertelt Helen. "Het dynamisch bereik is echt belangrijk bij het creëren van mooie zwart-wit beelden, en het verkrijgen van prachtige tinten uit diepe zwarte en heldere witte tinten kan een foto echt maken of breken. "De 45MP-bestanden van de Canon EOS R5 zijn verbluffend in hun detail en diepte, en de tonen zijn fantastisch. Ik blaas mijn beelden vaak op tot minstens 75 cm in doorsnee en ze zien er geweldig uit," voegt ze toe.

Camera's met lagere resoluties kunnen ook gebruikt worden voor grotere prints, aangezien RAW-bestanden van goede kwaliteit in combinatie met Canons opschaaltechnologie via neurale netwerken je beelden kunnen vullen met fotorealistische details die zorgen voor dubbele resolutievergrotingen Een gratis proefperiode van één maand geeft je de kans om het uit te proberen en te zien of deze service op abonnementsbasis iets voor je is.

Sascha, die fotografeert met de Canon EOS R3 en EOS R5, is het daarmee eens: "Het grote dynamische bereik van een camera geeft een foto gigantische diepte en charisma, omdat je er veel details en beeldinformatie kunt vinden die anders verloren zou gaan. Deze ontwikkeling is een grote winst en zorgt ervoor dat beelden boeiender en van betere kwaliteit zijn."

Een bruid poseert met haar bruidsmeisjes naast haar bruidstaart in een zwart-wit foto van Sanjay Jogia.

Sanjay raadt aan de kleurverzadiging individueel te verminderen om meer controle te krijgen over factoren als huidtint en om meer aandacht te trekken naar de aspecten waar je op wilt focussen. "De omgeving is pittoresk en prachtig, maar is ook afleidend. De monochrome omgeving trekt de aandacht van de kijker naar de elegantie van de onderwerpen en de flatteuze belichting," zegt Sanjay over dit portret van de bruid, haar bruidsmeisjes en de bruidstaart. Gefotografeerd met een Canon EOS-1D X Mark II en een Canon EF 24-70mm f/2.8L II USM-objectief, ingesteld op 50mm, 1/160 sec, f/5 en ISO 2000. © Sanjay Jogia

8. Kies de beste objectieven voor zwart-witportretten

Helen geeft er de voorkeur aan om tijdens het fotograferen niet van objectief te wisselen, dus fotografeert ze met een camera in haar rechterhand en een in haar linkerhand. "Ik gebruik Prime-objectieven, dus ik wil ze niet de hele tijd verwisselen terwijl ik fotografeer, maar ik wil wel de flexibiliteit van meer dan een brandpuntsafstand," vertelt ze.

Helen fotografeert al 17 jaar uitsluitend in zwart-wit en maakt gebruik van Prime-objectieven, zoals de Canon RF 50mm F1.2L USM en de Canon RF 35mm F1.8 MACRO IS STM op haar Canon EOS R5. Vaak koppelt ze haar Canon EOS-1D X Mark II aan een Canon EF 35mm f/1.4L II USM of Canon EF 85mm f/1.4L IS USM-objectief.

"Ik raad mensen altijd aan om te beginnen met een Prime-objectief voor portretten," zegt ze. "Ik hou ervan om te fotograferen met een enkel vast brandpuntsafstand, omdat ik vind dat de beperkingen mijn creativiteit versterken, waardoor ik gedwongen wordt om mijn voeten te bewegen en verschillende invalshoeken en benaderingen te verkennen. Door te fotograferen met een snel Prime-objectief kun je echt vat krijgen op grote diafragma's. De sublieme Canon RF 50mm F1.2L USM is een van de beste objectieven die ik ooit heb gebruikt. Het is echt buitengewoon, geweldig bij weinig licht en voor het fotograferen van snel bewegende kinderen bij grote diafragma's.

"De EF 85mm f/1.4L IS USM is het traditionele portretobjectief met een bijzonder flatterende brandpuntsafstand waar ik van hou. Met de 85mm kun je nog steeds dicht genoeg bij elkaar zijn, maar je hebt ook een prachtig perspectief. Als je kinderen die rondrennen of op hun fiets wegrijden fotografeert, dan geeft dit net dat beetje extra bereik zonder dat je de gespreksruimte verliest, en dat is waar de interacties en wisselwerkingen ontstaan."

9. Verwerk je beelden anders voor monochroom

Sanjay heeft specifiek advies over de verwerking van zwart-wit foto's en zegt dat sommige minder ervaren fotografen een conversie creëren door de kleurverzadiging te verminderen, maar hoewel dat een goede techniek is, kan het ook beperkend zijn.

"Het hangt er vanaf hoeveel controle je wilt hebben over bepaalde zaken," zegt hij. "Als je bijvoorbeeld zaken als de helderheid of huidtint wilt beïnvloeden, kun je het beste de kleurverzadiging van de kanalen verminderen.

"Ik gebruik Adobe Photoshop Lightroom* waarmee je rode, gele, oranje, groene, blauwe en magenta kanalen hebt en wanneer je daarbij individueel de verzadiging vermindert, heb je nog steeds controle over de helderheid van elk kanaal. Dat betekent dat wanneer ik een Indiase bruiloft fotografeer en je een wat donkerdere huid hebt in combinatie met felgekleurde kleren of een versierde ruimte, de helderheid van die zaken de gezichten en huid onderdrukken. Wat je dan kunt doen is de helderheid van het geel, oranje en rood een beetje verhogen, want dat zijn de belangrijkste kanalen voor huidtint. Dit zorgt ervoor dat alleen de huid helderder wordt."

De Digital Photo Professional-software (DPP) van Canon is ook perfect voor het verwerken van monochroom beelden. Met de hulpmiddelen voor Lens Correction (Objectiefcorrectie) van DPP kun je handmatig chromatische aberratie, vertekening en andere objectiefgerelateerde foutjes corrigeren met eenvoudige schuifregelaars. Dat is een belangrijke stap in het bewerken van zwart-wit foto's.

10. Gebruik de beste Canon-camera voor zwart-wit fotografie

Helen gebruikt een Canon EOS-1D X Mark II en een Canon EOS R5 voor haar tijdloze zwart-witportretten.

"De EOS R5 heeft een fenomenale autofocus die het gezicht van een kind dat op een bed springt, in het bos rondspringt of in een zee van bubbels speelt, kan volgen," vertelt ze. "Hierdoor kan ik me concentreren op de compositie en het creëren van een uniek beeld. Het wisselen tussen verschillende scherpstelmodi wordt vergemakkelijkt door de extra bedieningselementen op de Canon EOS R5, omdat je de bedieningsring aan de achterkant of op het objectief kunt instellen, waardoor het heel eenvoudig is om tijdens het werk van modus te wisselen.

"De EOS R5 heeft ook geweldige mogelijkheden bij weinig licht en wanneer je met kinderen werkt, ben je vaak voor een deel van de sessie buiten en dan weer binnen, dus je moet je sluitertijd en ISO snel houden." Als je buiten genoeg licht hebt, is je sluitertijd snel genoeg bij een lage ISO, maar binnen fotograferen is makkelijker bij een hogere ISO en de camera werkt het geluid weg.

Voor iedereen die nog niet genoeg moed heeft verzameld om volledig handmatig te fotograferen of voor pro's die wat meer ontspannen willen fotograferen, kunnen de automatische ISO-instellingen van de EOS R5 helpen om onderbelichte of overbelichte beelden te voorkomen, in het bijzonder wanneer je kinderen fotografeert die rondrennen tussen donkere en lichte locaties.

Erlingur Einarsson, Lorna Dockerill and Marcus Hawkins

*Adobe, Photoshop en Lightroom zijn geregistreerde handelsmerken of handelsmerken van Adobe in de Verenigde Staten en/of andere landen.

Gerelateerde artikelen

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Klik hier voor inspirerende verhalen en het laatste nieuws van Canon Europe Pro