Een kijkje onder water: Het verhaal in foto's en video's over onderwaterleven beschermen

Als je van de natuur houdt, wil je deze natuurlijk beschermen. Dus is het geen toeval en is het onvermijdelijk dat wildlifefotografen ook gepassioneerde milieubeschermers zijn, toegewijd aan het vastleggen, communiceren en herstellen van de natuur.

Vandaag praten we met een bekende wildlifefotograaf en een veelgeprezen jonge onderwatervideograaf, die beide kunst en activisme combineren en hun werk gebruiken om hun publiek te informeren en milieubewustheid te promoten.

Canon Ambassador Chris Fallows staat bekend om zijn fine art fotografie van wildlife, maar zegt dat prachtige beelden maken geen doel op zich is. "Ik richt me op authenticiteit en probeer het verhaal te vertellen achter wat er echt gebeurt met de meest iconische diersoorten op onze planeet." Door prints van zijn foto's te exposeren en verkopen kan Chris dit verhaal aan een internationaal publiek vertellen. Nicolai Deutsch, ook Canon Ambassador, is een onderwatervideospecialist die commercials en documentaires maakt, maar met name video's maakt over het onderwaterleven samen met NGO's die het milieu willen beschermen. Zijn video's worden voornamelijk op social media van NGO's en op zijn eigen social media gepost en worden duizenden en soms wel miljoenen keren bekeken.

Of het nu om foto's of video's gaat, beide zijn bedoeld om een breder begrip te creëren van de impact van menselijke activiteiten op het onderwaterleven en om veranderingen teweeg te brengen.

Geduld en geluk spelen ook een belangrijke rol. De bekendste beelden van Chris zijn de Air Jaws-serie, waarin hij witte haaien vastlegt die boven water komen om hun prooi te pakken. Op dat moment was dit niet alleen nog nooit eerder vastgelegd gedrag, maar niemand wist dat ze dit deden. Chris maakte foto's vanuit een kleine boot die op open zee dobberde, met het weinige licht wat typisch is voor de bewolkte wintermaanden in Zuid-Afrika. De prooi van de haaien, zeehonden, waren amper zichtbaar zelfs toen ze boven water kwamen en ze zwommen de helft van de tijd onder water. De haaien waren uiteraard onzichtbaar totdat ze toesloegen. En Chris vertelt dat een aanval maar 0,7 seconden duurt.

Het belangrijkste was, zo ontdekte Chris, om je op de zeehonden te focussen, en hier bleek kennis over zijn onderwerpen van onschatbare waarde. Hij leerde in welke gebieden de zeehonden het meest kwetsbaar zijn om aangevallen te worden rondom het eiland en lette op ongebruikelijk gedrag. "En op het moment dat ze dit ongebruikelijke gedrag vertoonden, begon ik foto's te maken. Ik had de haai nog niet eens gezien."

De geleerde les: Om dat wat er gebeurt vast te leggen, kun je niet van tevoren een verhaal scripten. Het authentieke verhaal komt naar je toe.

Chris en zijn vrouw Monique gebruiken het geld dat ze verdienen met de verkoop van zijn fine art-foto's om land te kopen in Zuid-Afrika om leefgebieden van wildlife te beschermen en doorgangen voor wildlife aan te leggen. "Maar uiteindelijk," zegt hij, "is het belangrijkste wat we kunnen doen, middels ons zeer bevoorrechte leven, de geweldige iconen van onze planeet, in voor- en tegenspoed, aan meer mensen te tonen en hun vertaal te vertellen."

Daarom houdt Chris een expositie van een jaar op Dubai International Airports (DXB). Reizigers die DXB aandoen, kunnen nu genieten van een krachtige expositie met meer dan 50 meter aan muurruimte, waarin de noodzaak voor natuurbescherming wordt benadrukt om bedreigde diersoorten op aarde te beschermen. "DXB is de drukste luchthaven ter wereld," zegt Chris, "en deze expositie kan 90 miljoen reizigers bereiken. Dat is een fantastisch platform.

"Dus ja, ik probeer prachtige foto's te maken, maar uiteindelijk gaat het om de aandacht en het verhaal vertellen van onze iconische dieren en hoe belangrijk het is om ze te beschermen."

In tegenstelling tot de meeste wildlifefotografen geeft Chris de voorkeur aan groothoekobjectieven in plaats van teleobjectieven. "Ik wil dicht bij mijn onderwerpen komen. En als ik vanaf een boot opnames maak, gebruik ik geen lange objectieven omdat ze bewegingen op lange afstand benadrukken. Op een boot of in de wildernis maak ik dus nog ongeveer 80% van de tijd opnames met een Canon RF 70-200mm F2.8L IS USM-objectief. Onder water maak ik nog steeds opnames met een EF 8-15mm-objectief."

Onder water opnames maken, of dit nu foto's of video's zijn, is lastig vanwege de optische kenmerken van water en groothoekobjectieven zijn dan eerder noodzaak dan een keuze, en dat weet Nicolai Deutsch. "Door de dichtheid van water moet je meestal redelijk dicht bij je onderwerp komen," legt hij uit. "Water heeft ook een vervormend effect en om dit te voorkomen moet je een ronde kap of speciaal ontworpen onderwaterobjectieven gebruiken. Voor de beste beeldkwaliteit gebruik ik een zeer betaalbaar Canon RF 24-50mm F4.5-6.3 IS STM-objectief, waarmee ik feitelijk de achterkant van het onderwaterobjectief film. Het is vrij ingewikkeld, maar deze combinatie van objectieven levert de beste beeldkwaliteit op, met name voor wildlife."

Het meeste werk van Nicolai is bedoeld om mensen een kijkje te geven in de achteruitgang van onderwateromgevingen, de afname van dierenpopulaties onder water en de overige impact van menselijke activiteiten op het onderwaterleven te documenteren.

"Ik werk samen met een NGO hier in Duitsland, Mission Erde, opgericht door Robert Marc Lehmann, die ook Canon Ambassador is. Robert neemt meestal de foto's en ik maak vaak de video's. Met Mission Erde willen we mensen bewust maken van problemen zoals vervuiling van de oceanen, plasticvervuiling en overbevissing.

"In Indonesië komen haaien bijvoorbeeld ieder jaar steeds minder voor vanwege overbevissing, en vissers moeten nu verder de zee op en daar meer tijd doorbrengen waardoor ze hun leven wagen. We leggen dit vast en ook dat er betere oplossingen zijn zoals haaien inzetten voor toerisme. Ook helpt dit koraalriffen beschermen, omdat haaien een grote rol spelen in het ecosysteem."

Nicolai is uitgesproken over plasticvervuiling. "Tijdens iedere duik die je tegenwoordig maakt, kom je plastic tegen. Als je naar duiklocaties in Indonesië gaat, kom je niet zo veel plastic tegen, omdat het een duiklocatie is en mensen afval opruimen. De gidsen willen de koraalriffen schoon houden en het is een goede ervaring voor bezoekers. Maar we hebben een aantal keren gedoken om afval een paar honderd meter uit de buurt van de duiklocaties op te ruimen. Er was erg veel afval.

"Omdat het onder water is, zien mensen het bijna nooit. Als het op straat zou liggen, zouden we bewuster zijn van de situatie. Daarom is filmen zo belangrijk om dit aan te kaarten. Ik heb hier in Duitsland ook met een andere NGO gefilmd en een documentaire gemaakt over vervuiling van rivieren. De afgelopen vier jaar hebben ze meer dan 10 ton afval uit een klein gedeelte van de rivier gehaald. Ik ben er nu drie keer geweest en elke keer als we op dezelfde plek duiken, treffen we steeds meer afval aan. Zoals een collega van me zei: "Stel je voor dat de rivier net zo helder als de lucht zou zijn en we dit allemaal zouden kunnen zien. Mensen zouden in opstand komen. Maar het is meer van, als je het niet ziet is het er ook niet. En dit is in Duitsland, waar we veel aan recycling en dergelijke doen."

Nicolai denkt dat video de ideale manier is om deze problemen onder de aandacht te brengen bij mensen. "Een foto is een erg goede manier om te communiceren, maar volgens mij kan film nog iets meer. Film legt niet alleen maar een moment of een aantal momenten vast. Ik kan muziek of een voice-over aan film toevoegen, ik kan dingen uitleggen. Als je muziek toevoegt, dringen de sfeer en emoties echt door."

Nicolai merkt op dat Mission Erde meer dan 205 miljoen keer is bekeken op YouTube sinds de oprichting ervan in mei 2021, een enorm bereik dat volgens hem te danken is aan het gebruik van video.

"Ik wou dat ik iedereen de haaien in Indonesië in het echt kon laten zien, maar dat is onmogelijk. Video is echter een manier om dit wel weer te geven. Je kunt de schoonheid en minder leuke dingen laten zien. Video kan zoals niets anders dat kan bewustheid creëren."

Met deze toegevoegde dimensie kunnen social media krachten zijn voor positieve veranderingen en niet alleen maar voor entertainment. "De vraag naar online videocontent is het afgelopen jaar explosief toegenomen en het is geweldig om hier deel van uit te maken. Maar het is belangrijker om geen flauwe of oppervlakkige content te creëren, maar mensen te informeren en te proberen om iets goeds te doen."

Met foto's en video's van boven en onder water documenteren gepassioneerde professionals zoals Chris en Nicolai het onderwaterleven en de staat van onderwateromgevingen. Beiden demonstreren hoe de kracht van beelden, op social media of tijdens exposities, kunnen helpen om mensen bewust te maken van hoe de biodiversiteit in de oceanen ervoor staat en op hun beurt bescherming stimuleren.