Frits van Eldik over het diversifiëren van zijn bedrijf via print

Op een bergtop met uitzicht op Monaco, met acht Canon-camera's op een rij, was zelfs voor motorsportfotograaf Frits van Eldik een bijzonder shoot. Terwijl de raceauto’s wegscheurden, maakte hij gedurende een paar seconden met alle camera’s tegelijk foto’s. En daarmee zat zijn werk erop. Frits maakte al jaren foto's bij de Grand Prix van Monaco, maar zijn grote droom was om de race vanuit een ander perspectief vast te leggen: vanaf een bergtop op 2 kilometer buiten de stad. Wat hij zich niet realiseerde, was dat hij met deze shoot een geheel nieuwe weg in zijn carrière zou inslaan.

"Op weg naar huis bekeek ik de foto’s op mijn laptop, maar ik was er niet erg enthousiast over", zegt Frits. "De volgende dag bekeek ik ze op een groter scherm en was ik ontzettend blij." Hij wist echter ook dat hij de foto’s op een andere manier zou moeten bekijken om zijn droom te kunnen realiseren. Hij stuurde een testfoto naar Canon om deze in 1,4 x 1 meter te laten printen op een imagePROGRAF PRO-4000 (inmiddels opgevolgd door de Canon imagePROGRAF PRO-4100S). "We gingen een kop koffie drinken en toen we na 20 minuten terugkwamen, was er een indrukwekkende en ontzettend gedetailleerde print uit de printer gerold", zegt hij. "Voor mij was dit de enige manier om de kwaliteit van de camera en het objectief alsook mijn uitdaging in Monaco te laten zien."

Eerder besteedde Frits weinig tijd aan het printen van zijn foto's, maar in 2018 veranderde alles. "Ik was ontzettend enthousiast over de kwaliteit van de prints die uit de Canon-printers rolden", zegt hij. Frits is een zeer gerespecteerde en ervaren motorsportfotograaf die in 1989 zijn eerste Grand Prix vastlegde. Hij heeft carrière gemaakt met het vastleggen van races in de Formule 1 en MotoGP, vooral voor redactionele klanten. Inmiddels heeft hij zijn bedrijf gediversifieerd en komt het grootste deel van zijn inkomsten uit de verkoop van prints van zijn foto’s.

Na de shoot in Monaco was Frits overtuigd van de mogelijkheden van print en is hij thuis gaan experimenteren met Canon-printers. Hij begon niet meteen met het verkopen van zijn prints, maar gaf ze aan vrienden en klanten. Hij genoot enorm van hun reacties. "Na een spannend en uitputtend weekend op het circuit is er niets fijner dan om onder het genot van een kop koffie je foto’s te bekijken en te printen", zegt Frits. "Het is een geweldig gevoel als je een foto aan bijvoorbeeld een buurman of mogelijke klant laat zien en ziet dat zij ook enthousiast zijn. Ze hebben de foto’s misschien al gezien of ze even snel op hun telefoon bekeken, maar het gevoel dat je krijgt van een beeld op papier is totaal anders dan bij hetzelfde beeld op een scherm. Prints zorgen om de een of andere reden voor sterkere emoties."

Vanwege een agenda vol motorsportevenementen over de hele wereld, kreeg Frits pas tijdens de coronapandemie die de hele wereld tot stilstand bracht echt de tijd om zich op het printen te richten. "Ik kon niet reizen en er waren geen evenementen, dus ik had niets te doen", zegt hij. "Ik zat thuis met twee printers dus ik dacht: 'Laten we proberen het beste eruit te halen'. Ik werd verliefd op de kwaliteit van de prints."

Frits, die vroeger een goed verdiende met het verkopen van foto’s aan tijdschriften en kranten, heeft van dichtbij meegemaakt hoe de tarieven al jaren teruglopen. Hij begon zijn nieuwe passie voor printen uiteindelijk te zien als een nieuwe inkomstenbron. "Ik kon niet meer rondkomen van mijn fotografie", zegt hij. "Dankzij corona ben ik begonnen met printen en ik realiseerde me, toen ik het enthousiasme van mensen zag, dat er een markt was voor mijn foto’s. Tegenwoordig verdien ik veel meer geld met het printen dan met het verkopen van mijn foto’s aan de media, dus heb ik besloten het om te draaien."

Thuis heeft Frits een Canon imagePROGRAF PRO-2000 grootformaatprinter en de compactere Canon imagePROGRAF PRO-1000. Hij gebruikt de grotere printer voor het printen van grotere en opvallende opnamen, maar voor het experimenteren met testprints gebruikt hij de imagePROGRAF PRO-1000. "De imagePROGRAF PRO-2000 is veel groter, maar de foto’s worden vanaf een rol geprint waardoor de printer heel makkelijk in gebruik is", zegt Frits. "De imagePROGRAF PRO-1000 heeft dezelfde printkop, dus de foto's zijn van dezelfde kwaliteit, maar deze printer is handiger voor dagelijks gebruik."

Beide printers printen met een maximale resolutie van 2400 dpi en gebruiken 12 LUCIA PRO-inkten op pigmentbasis. Met de imagePROGRAF PRO-2000 kun je prints van maximaal 6 x 2 m maken. Zijn opvallende zwart-witfoto’s print Frits voornamelijk op mat papier, maar de imagePROGRAF PRO-2000 bevat twee rollen papier, dus wanneer hij wil kan hij eenvoudig overschakelen op glanzend papier.

"Ongeveer 85 procent van de tijd print ik op mat papier", zegt Frits. "Maar soms probeer ik met het licht in mijn foto's te spelen, waarbij ik de koplampen gebruik om kleurrijke, artistieke foto’s te creëren." Door te spelen met beweging, licht en lange sluitertijden schildert Frits met licht, waardoor deze foto’s zich onderscheiden van zijn meer traditionele motorsportfoto’s. "Licht en veel beweging komen minder goed tot hun recht op mat papier. Op glanzend papier ziet het er eigenlijk uit zoals je het op het scherm zou zien."

Bij het voorbereiden van foto's voor het printen, is de 'grote verandering' en een van de meest bevredigende aspecten voor Frits dat hij zijn foto's kan bewerken. "Vroeger verdiende ik mijn geld met het verkopen van mijn foto's aan tijdschriften, kranten en boeken. De foto’s voor dit soort klanten mag je echter niet bewerken", zegt hij. "Maar nu kan ik bijvoorbeeld ongewenste elementen op de achtergrond verwijderen of het contrast en de verzadiging aanpassen, zodat de print van mijn foto’s net een beetje mooier wordt."

Nu Frits prints van zijn foto's maakt, spit hij ook regelmatig zijn archief dat hij de afgelopen 30 jaar heeft opgebouwd door om vergeten opnamen en persoonlijke favorieten, die eerder door redacteuren over het hoofd werden gezien, nieuw leven in te blazen. "Ik kan dit nog jarenlang volhouden dankzij de foto's in mijn archief", lacht Frits. "Zelfs als ik nooit meer een foto zou maken, heb ik nog genoeg opnamen om te verkopen." Maar Frits lijkt niet van plan om zijn camera aan de wilgen te hangen. Hij blijft de motorsport vastleggen met krachtpatsers zoals de Canon EOS R5- en EOS R3-systeemcamera.

Zijn smaak is in de loop der jaren ook veranderd, wat betekent dat Frits met een frisse blik naar zijn archief kijkt. "Je kijkt naar een foto en vraagt je af waarom je die nooit hebt gebruikt", zegt hij. Frits heeft zich jarenlang moeten schikken naar de ideeën van beeldredacteuren waardoor hij er nu nog meer van geniet dat hij zelf de volledige controle heeft. "Tijdschriften gebruiken niet altijd de foto's die jij zelf het mooiste vindt, maar nu beslis ik zelf welke foto's ik print en welke niet en dat is fantastisch."

Een belangrijke les die Frits heeft geleerd tijdens zijn ontdekking van de printwereld is dat je prints het beste persoonlijk kunt laten zien en verkopen, in plaats van online. Frits merkte dat je de verbeelding van mensen veel meer prikkelt als ze geprinte beelden persoonlijk kunnen zien en ervaren, het zij aan de muur het zij door ze letterlijk vast te houden. Daarom heeft hij met galerijen gepraat om zijn werk daar tentoon te stellen en te verkopen, ook al betekent dit dat zij een deel van de opbrengst krijgen. Ook hangen zijn foto’s in winkels en heeft hij plannen om een showcase rond de Grand Prix te organiseren. Hij richt zich ook op exclusiviteit en beperkt het aantal prints dat hij maakt om hun waarde als unieke producten te verhogen.

Het diversifiëren van je aanbod is essentieel om je te kunnen onderscheiden in een overvolle markt. Frits is hierin nog een stap verder gegaan door zijn foto's te printen op aangepaste lichtpanelen, waardoor de opnamen echt tot leven komen en net een digitaal scherm lijken. Deze panelen met een perfecte kleurbalans vallen niet alleen op, maar generen ook meer inkomsten dan standaardprints. Deze extra inkomstenstroom heeft Frits verder aangemoedigd om te fotograferen met prints in het achterhoofd. Hij focust zich vooral op nachtopnamen en duurraces omdat deze opnamen het beste tot hun recht komen op een groot formaat.

In plaats van een bedrijfsplan op te stellen, ging Frits gewoon aan de slag. Hij noemt het nog steeds een groot experiment. Zijn advies aan anderen is om printen gewoon te proberen. "Er is een markt voor", zegt hij. "Voor wildlife- of landschapsfotografie is er al een grotere markt. Over het algemeen zijn mensen enthousiast over prints en ik kan me niet voorstellen dat ze dat alleen over mijn prints zijn. Ik denk dat elke foto die goed is gemaakt, het verdient om te worden geprint."