Spiegelreflexcamera's versus systeemcamera's: welke camera is beter voor fotografie en video?

Met het EOS R System, dat zowel APS-C- als full-frame-modellen bevat, is er nu een grote keuze aan systeemcamera's die zowel professionele als hobbyfotografen nieuwe voordelen bieden. Maar of je nu op zoek bent naar een upgrade voor een oudere camera of wilt overstappen van een compactcamera naar een camera met verwisselbare lenzen, je denkt misschien dat een traditionele spiegelreflexcamera beter is dan een systeemcamera.

Het klopt dat Canon EOS-spiegelreflexcamera's geweldige camera's zijn en Canon EF-lenzen de norm stelden voor lensontwerpen. Het EOS R System is echter een grote sprong voorwaarts in zowel de prestaties als de creatieve mogelijkheden. Met een steeds groter wordende reeks toonaangevende RF- en RF-S-lenzen en accessoires biedt dit systeem ongekende kwaliteit en controle voor fotografen, filmmakers en contentcreators.

Om je een idee te geven van wat de overstap op een spiegelreflexcamera je kan brengen, komen hier de verschillen tussen een spiegelreflexcamera en een systeemcamera aan de orde, met het deskundige inzicht van Mike Burnhill, Senior Product Specialist bij Canon Europe.

• Spiegelreflexcamera versus systeemcamera: formaat en gewicht
• Lensvattingen: waarom is een systeemcamera beter dan een spiegelreflexcamera?
• Een lens voor elk type fotografie en video
• Optische zoeker of elektronische zoeker: welke is beter?
• Maken spiegelreflexcamera's betere foto's en video's?
• Automatische scherpstelling: systeemcamera versus spiegelreflexcamera
• Mechanische sluiter versus elektronische sluiter
• Accuduur: systeemcamera versus spiegelreflexcamera
• Systeemcamera versus spiegelreflexcamera: een keuze maken

"Een van de belangrijkste kenmerken van spiegelreflexcamera's is dat ze een spiegel of pentaprisma hebben om licht door de zoeker te leiden", legt Mike uit, "maar er moet ruimte zijn om die spiegel of dat prisma uit de weg te klappen om de sensor te belichten. Door dit weg te laten, wordt de camera kleiner en lichter."

De gewichtsbesparing van een systeemcamera en lens in vergelijking met een spiegelreflexcamera kan aanzienlijk zijn. Een Canon EOS R8 (inclusief accu en geheugenkaart) in combinatie met een RF 24-105 mm F4L IS USM-lens weegt ongeveer 161 gram, terwijl een vergelijkbare set-up met een spiegelreflexcamera – een Canon EOS 6D Mark II met een EF 24-105 mm f/4L IS II USM-lens – met een gewicht van ongeveer 1560 gram, ruim 34% zwaarder is. Als je er anders naar kijkt, is het verschil van bijna 400 gram ongeveer het gewicht van de RF 15-30 mm F4.5-6.3 IS STM-ultragroothoeklens. Je kunt beide RF-lenzen dus samen met je systeemcamera in je tas meenemen, zodat je meer zoommogelijkheden hebt tijdens je wandeling of expeditie, maar niet meer gewicht hoeft te dragen dan met de set-up met spiegelreflexcamera.

Lifestyle-contentcreator Diana Millos gebruikte de EOS R10 om de cultuur en architectuur van Andalusië te fotograferen. Ze zegt: "De EOS R10 ziet er bijna uit als speelgoed als je gewend bent aan een camera die veel zwaarder is, zoals de EOS 80D die ik gebruik. Ik vind het fijn dat hij klein en licht is, en toch net zo krachtig."

De RF-vatting die wordt gebruikt op EOS R-systeemcamera's leidde echter tot veel innovaties. "De RF-vatting is ontworpen met het oog op de toekomst", legt Mike uit, "zoals het verbeteren van de communicatiesnelheid tussen de camera en de lens en het toevoegen van extra contacten om meer functies te ondersteunen." Hiertoe behoren veel snellere autofocusprestaties, realtime digitale lensoptimalisatie en verbeterde bedieningselementen, zoals de aanpasbare Control Ring op RF-lenzen.

In plaats van constant rekening te moeten houden met de reflexspiegel van een spiegelreflexcamera tussen de vatting en de sensor, kunnen lensontwerpers RF-lenzen dichter bij de sensor brengen, waardoor de optische prestaties worden verbeterd. Dit heeft geleid tot snellere, helderdere lenzen van uitzonderlijke kwaliteit en baanbrekende nieuwe lensontwerpen.

Sinds de introductie van de eerste RF-lenzen in 2018 is de serie Canon-lenzen voor EOS R-systeemcamera's exponentieel gegroeid. De camera's bevatten nu speciale RF-S-lenzen voor systeemcamera's met APS-C-sensoren, zoals de EOS R10 en EOS R7. Ook kunnen creators van zowel foto's als video's geweldige nieuwe lenstechnologieën ontdekken.

Van de RF 10-20 mm F4L IS STM-ultragroothoekzoomlens tot opmerkelijk compacte en lichtgewicht prime-telelenzen zoals de RF 600mm F11 IS STM en RF 1200mm F8L IS USM: de RF- en RF-S-lenzen bieden een volledige creatieve keuze. Zelfs de 'standaardlenzen' zijn allesbehalve gewoon, met de RF 28-70mm F2.8 IS STM en RF-S 18-45mm F4.5-6.3 IS STM, die uitstekende beeldstabilisatie en automatische scherpstelling bieden voor scherpe foto's en video's.

Er zijn bijvoorbeeld unieke stereoscopische en VR-lenzen, waardoor het eenvoudig is om met compatibele EOS R-systeemcamera's meeslepende 3D-video's en -foto's te maken. Lenzen zoals de RF-S 3.9 mm F3.5 STM DUAL FISHEYE, ontworpen voor APS-C EOS R-systeemcamera's, vormen de kern van het Canon EOS VR SYSTEM, waardoor het creëren van stereoscopische 3D- en VR-content toegankelijker wordt voor meer mensen.

Hybride RF-lenzen, waaronder zoomlenzen zoals de RF 24-105 mm F2.8L IS USM Z-lens en primes zoals de RF 35 mm F1.4L VCM, combineren de mogelijkheden van foto- en videolenzen. Ze zijn de perfecte keuze voor een mix van fotografie en videografie. Tot de hoogtepunten van deze hoogwaardige hybride lenzen behoren irisringen voor handmatige diafragma-aanpassingen bij het maken van video-opnamen, minimale focus breathing en snelle, stille scherpstelmotoren. De zoomlenzen in de serie beschikken ook over professionele elektronische parfocale scherpstelmogelijkheden tijdens het zoomen, plus extra krachtige zoommogelijkheden.

Spiegelreflexcamera's hebben optische zoekers die zorgen voor een duidelijk beeld van een goed verlichte scène. Maar de elektronische zoekers (EVF's) die in systeemcamera's worden gebruikt, hebben grote voordelen.

Zo kun je, als je een EOS R-systeemcamera gebruikt, met belichtingssimulatie een voorbeeld van de opname bekijken met de instellingen voor belichting, Picture Style en andere instellingen toegepast, zowel in de zoeker als op het LCD-scherm aan de achterkant. Op een spiegelreflexcamera werkt belichtingssimulatie wanneer je het scherm aan de achterzijde gebruikt in de Live View-modus, maar niet in de zoeker. Met een EVF kun je ook een compositie maken en scherpstellen in omstandigheden met weinig licht, waarbij het te donker is om met het blote oog iets te zien via een optische zoeker. EVF's kunnen digitale hulpmiddelen of overlays weergeven, die ondersteuning bieden voor een reeks ondersteunende functies in realtime, zoals focus peaking en zebrapatronen. Als je bijvoorbeeld video-opnamen maakt, biedt de EVF in EOS R-systeemcamera's dezelfde weergave voor hulp bij handmatige scherpstelling als de professionele Cinema EOS-camera's van Canon.

Met een EVF kun je ook meer gedetailleerde opname-informatie weergeven en kun je navigeren en instellingen wijzigen in de cameramenu's. Met een EVF kun je ook foto's en video's bekijken die je hebt gemaakt, zelfs wanneer de omstandigheden te helder zijn om het LCD-scherm van de camera te bekijken.

De EVF's in Canon EOS R-systeemcamera's blijven zich ontwikkelen, met de EOS R1 en EOS R5 Mark II met een zoeker zonder black-outs en met een hoge vernieuwingsfrequentie, waardoor je probleemloos opnamen kunt maken in vergelijking met een spiegelreflexcamera, met minder onderbrekingen op belangrijke momenten bij continue opnamen.

Wildlifefotograaf Dani Connor, die de EOS R7 gebruikte om de bedreigde Iberische lynx te fotograferen, ontdekte dat werken met een elektronische zoeker haar fotografie volledig veranderde.

"Als ik snel moet reageren bij het fotograferen van wilde dieren of als het licht voortdurend verandert, kan ik met een systeemcamera snel mijn ISO-waarde of sluitertijd aanpassen en kan ik op de zoeker meteen zien hoe mijn foto eruit zal zien."

Toen het EOS R System voor het eerst uitkwam, was het maken van foto's met spiegelreflexcamera's en systeemcamera's niet radicaal anders op het gebied van de werkelijke beeldkwaliteit. Maar met de nieuwste technologische ontwikkelingen tillen de EOS R-systeemcamera's de prestaties naar een hoger niveau.

Correcties in de camera

"Met de RF-vatting is een van de voordelen van de snelle communicatie tussen de lens en de camera bijvoorbeeld dat je optische problemen zoals diffractie en aberration in real-time in de camera kunt oplossen", zegt Mike. "Dankzij deze directe verwerking krijg je een betere beeldkwaliteit, rechtstreeks uit de systeemcamera's."

Continue opnamesnelheid

Daarnaast geldt dat systeemcamera's, zoals de EOS R7 met een continue opnamesnelheid van maximaal 15 fps met de mechanische sluiter en 30 fps met de elektronische sluiter met volledig automatische scherpstelling, in sommige situaties eerder consistent bruikbare beelden produceren dan spiegelreflexcamera's, zoals deEOS 7D Mark II of de EOS 90D, die beide een maximale continue opnamesnelheid van 10 fps hebben.

Met de RAW Burst-modus die beschikbaar is op sommige systeemcamera's, waaronder de EOS R8, EOS R7 en EOS R10, kun je het perfecte moment nog beter vastleggen. De camera neemt niet alleen RAW-bestanden op met een snelheid tot 30 fps, maar beschikt ook over een vooropnameoptie waarmee je een halve seconde voordat je de ontspanknop volledig indrukt foto's kunt maken. Met de vooropnamefunctie kun je de tijd terugspoelen en een halve seconde teruggaan om de momenten die je misschien hebt gemist op te slaan.

De EOS R5 Mark II en EOS R1 gaan een stap verder met een functie voor precontinue opnamen. Als je de camera instelt op continue opnamen en de AF inschakelt, kun je de sluiterknop half indrukken en de camera richten op de plek waar je denkt dat er actie gaat plaatsvinden. De camera begint met het bufferen van beelden, met volledige AE- en AF-tracking. Als je de knop volledig indrukt, begint de camera niet alleen met het maken van foto's, maar worden ook de 15 frames (EOS R5 Mark II) of 20 frames (EOS R1) opgeslagen vlak voordat je de knop volledig indrukt. Zo weet je zeker dat je het moment vastlegt waarop de actie plaatsvindt en kun je zowelJPEG- of HEIF- als RAW-opnamen maken. (Het is ook eenvoudiger dan de RAW Burst-modus: afzonderlijke RAW-bestanden worden opgeslagen, terwijl de RAW Burst-modus een speciale bestandsindeling gebruikt waaruit afzonderlijke opnamen moeten worden geëxtraheerd.) Op geen enkele spiegelreflexcamera vind je dit.

Beeldstabilisatie

Veel lenzen bevatten beeldstabilisatie die de effecten van cameratrilling tegengaat. Maar RF- en RF-S-lenzen die zijn uitgerust met een Optical Image Stabilizer hebben een verbeterd stabilisatieniveau ten opzichte van de vergelijkbare EF- en EF-S-lenzen.

Verschillende EOS R-systeemcamera's zijn uitgerust met een 5-assige In-body Image Stabilizer (IBIS). Als je een met IS uitgeruste lens op een camera met IBIS gebruikt, werken deze twee samen voor nog hogere stabilisatieniveaus, tot 8,5 stops in het midden van het frame en 7,5 stops aan de randen, afhankelijk van de camera en de gebruikte lens. Dit betekent dat je met een langere sluitertijd vanuit de hand kunt opnemen en toch scherpe opnamen krijgt.

De geavanceerde IBIS- en lensbeeldstabilisatietechnologie is ook effectief bij het maken van video-opnamen. EOS R-systeemcamera's hebben een speciale Movie Digital IS-optie die kan worden gecombineerd met IBIS en optische IS om de stabiliteit van beeldmateriaal te verbeteren. Hierdoor zijn EOS R-systeemcamera's een betere keuze voor het maken van video-opnamen dan spiegelreflexcamera's.

Alle EOS R-systeemcamera's maken gebruik van Canon's Dual Pixel CMOS AF-autofocussysteem, Dual Pixel CMOS AF II in bijvoorbeeld de EOS R6 Mark II, EOS R8, EOS R7 en EOS R10, en een nieuwere versie met de naam Dual Pixel Intelligent AF in de EOS R5 Mark II. In alle versies van dit systeem wordt elke pixel in de sensor gebruikt voor zowel scherpstellen als beeldvorming, vergeleken met de specifieke fasedetectiesensor op basis van punten die scherpstelt via de zoeker voor spiegelreflexcamera's.

Een van de grote voordelen van deze systeemcamera's is de mogelijkheid om overal in het frame een AF-punt te selecteren. "Dat is onmogelijk met een spiegelreflexcamera", legt Mike uit, "en het biedt ook mogelijkheden voor functies zoals het volgen van gezichten, ogen en dieren die in deze camera's te vinden zijn. Je kunt bijvoorbeeld het oog van een vliegende vogel oppikken en dat in het frame volgen, iets wat niet mogelijk is met een spiegelreflexcamera."

Op veel EOS R-systeemcamera's is de geavanceerde detectie van onderwerpen zelfs van toepassing op voertuigen zoals auto's, motoren, vliegtuigen en treinen. De positie van de bestuurder of piloot wordt automatisch gevolgd door het intelligente autofocussysteem.

EOS R-systeemcamera's kunnen ook scherpstellen in donkere omstandigheden. De automatische scherpstelling van de EOS R1 kan bijvoorbeeld gericht blijven op een onderwerp met een helderheid van -7,5 EV, wat ongeveer overeenkomt met een sterrenhemel. Deze verbeterde AF-gevoeligheid maakt ook automatische scherpstelling bij kleinere maximale diafragma's dan voorheen mogelijk. Combineer bijvoorbeeld de compacte RF 600mm F11 IS STM-telelens met een Canon Extender RF 2x, en je beschikt in de praktijk over een 1200mm f/22-lens, compleet met effectieve automatische scherpstelling.

De meeste spiegelreflexcamera's hebben mechanische sluiters, maar alle Canon EOS R-systeemcamera's hebben zowel een elektronische sluiter als een mechanische.

Wat zijn de voordelen van een elektronische sluiter ten opzichte van een mechanische sluiter?

Bij een elektronische sluiter wordt de mechanische sluiter vergrendeld in de geopende stand en wordt de beeldsensor in wezen elektronisch gelezen. Het grootste voordeel hiervan is dat het maken van opnamen volledig stil kan zijn. En niet alleen stiller, met de sluiter gedempt of onderdrukt, zoals het geval is wanneer je bij bepaalde camera's de optie S ('zachte' opnamen) selecteert, maar volledig geluidloos. Dit kan erg nuttig zijn wanneer je bijvoorbeeld schichtige dieren, slapende baby's of de rustige delen van een bruiloft fotografeert.*

Met elektronische sluiters kun je ook sneller continu fotograferen. "Met een mechanische sluiter", zegt Mike, "was de hoogst mogelijke snelheid in een Canon-spiegelreflexcamera 16 fps [frames per seconde] met de EOS-1D X Mark III, een hoogwaardige camera voor professionele fotografen. Met de elektronische sluiter van de EOS R10 is 23 fps mogelijk voor een fractie van de prijs, terwijl de EOS R7 kan fotograferen met 30 fps, wat overeenkomt met de snelheid van de EOS R3, ook een camera voor professionals, maar voor een derde van de prijs."

Het fenomeen 'rolling shutter' kan echter een probleem zijn wanneer je actie fotografeert met een elektronische sluiter. Snel snel bewegende objecten zoals een zwaaiende golfclub of een draaiende propeller kunnen namelijk bewegen in de tijd die nodig is om het hele frame te lezen, zodat ze vervormd worden weergegeven in de resulterende foto. Het fenomeen is echter sterk verminderd in de nieuwste systeemcamera's. De EOS R5 Mark II en EOS R1 zijn uitgerust met innovatieve full-frame back-illuminated CMOS-sensoren en beschikken over een DIGIC Accelerator-beeldprocessor naast hun DIGIC X-beeldprocessor. Deze combinatie van high-speed processor- en sensortechnologie minimaliseert vertekening van de rolling shutter tot het niveau van de snelste mechanische sluiters op de markt of zelfs daarbuiten, in het geval van de EOS R1.

Vaak wordt gezegd dat spiegelreflexcamera's een langere accuduur hebben dan systeemcamera's, vooral omdat de elektronische zoeker van een systeemcamera stroom nodig heeft terwijl de optische zoeker van een spiegelreflexcamera zonder accu werkt. In de praktijk is de levensduur van de accu echter vooral afhankelijk van hoe je de camera gebruikt. Als je bijvoorbeeld een flitser gebruikt, verbruikt deze meer stroom op beide typen camera's, terwijl het LCD-scherm van een spiegelreflexcamera doorgaans meer stroom verbruikt dan het LCD-scherm van een systeemcamera. Een spiegelreflexcamera uit het middensegment, zoals de EOS 90D biedt 1200 opnamen of meer met de zoeker en 450 met het LCD-scherm, terwijl de EOS R6 Mark II-systeemcamera 450 foto's maakt met de elektronische zoeker of 760 met het LCD-scherm.

Het verschil is nog groter op professioneel niveau: als je bijvoorbeeld de zoeker van de EOS-1D X Mark III blijft gebruiken, kun je 2500 foto's maken voordat de accu leeg is, maar dit neemt af tot 600 foto's als je vertrouwt op Live View, vergeleken met de 620 foto's met de EOS R3-systeemcamera met zoeker en 860 met LCD. Als je dus liever het LCD-scherm op de achterkant gebruikt, kun je met systeemcamera's meer foto's maken met één keer opladen.

Het energieverbruik van Canon EOS R-systeemcamera's is verder geoptimaliseerd met de introductie van nieuwe, hoogwaardige accu's. Daarnaast kunnen verschillende energiebesparende opties in het cameramenu, samen met de mogelijkheid om de camera via USB en powerbanks op te laden, de bedrijfstijd van de camera nog verder verlengen.

Spiegelreflexcamera's hebben hun sterke punten, maar EOS R-systeemcamera's en -lenzen bieden een schat aan innovatieve technologie die nieuwe creatieve mogelijkheden voor fotografie en video biedt.

Als je op zoek bent naar een lichte camera met een hoge framesnelheid voor reisfotografie, is een systeemcamera zoals de EOS R10 wellicht ideaal. Als je van wildlife- en actiefotografie houdt, krijg je met snelle systeemcamera's zoals de EOS R7 en EOS R6 Mark II de sprong voorwaarts op het gebied van prestaties die je nodig. Als je wilt overstappen op full-frame fotografie en video, vind je in EOS R8-systeemcamera alle creatieve functies waarmee je je artistieke doelen kunt bereiken. En natuurlijk bevat de serie toonaangevende systeemcamera's met geavanceerde functies die voldoen aan de behoeften van de meest veeleisende professionele fotografen, waaronder de EOS R3 en EOS R1.

Met alle EOS R-systeemcamera's uit de serie kun je nieuwe RF- en RF-S-lenzen gebruiken, met alle bijbehorende voordelen, zoals beeldcorrectie in de camera en automatische scherpstelling.

Met de elektronische zoeker van een systeemcamera kun je in de zoeker een voorbeeld van je foto bekijken met de opname-instellingen daarop toegepast. Live View op het LCD-scherm aan de achterkant van een spiegelreflexcamera doet hetzelfde, maar het is niet altijd handig om op deze manier opnamen te maken. In het donker is de zoeker van een spiegelreflexcamera ook lastig te zien, in tegenstelling tot de EVF op een systeemcamera, waarmee je je opnamen in bijna alle omstandigheden kunt vastleggen.

Geavanceerde autofocusfuncties zoals Animal Eye AF en Vehicle AF zijn alleen beschikbaar op de nieuwste EOS R-systeemcamera's. Deze systeemcamera's bieden je ook de vrijheid om opnamen te maken met een elektronische of mechanische sluiter, met doorgaans veel hogere snelheden voor continue opnamen en de optie voor volledig stille opnamen.

Van ergonomie tot autofocus, en van sluitertype tot sluitertijd: probeer de camera waarin je geïnteresseerd bent uit - als dat kan. Niets is beter dan de camera zelf vasthouden en voelen wat voor jou de beste keuze is. Als je eenmaal hebt besloten welke systeemcamera het beste bij jou past, vraag dan bij je plaatselijke camerawinkel naar de inruilmogelijkheden of overweeg je oude camera aan een plaatselijke fotoclub of school te geven, zodat iemand anders aan zijn fotografiereis kan beginnen.



*Er kunnen andere geluiden dan van de sluiter worden gegenereerd (diafragma, geluid van de focuslensaandrijving, elektronisch geluid enz.).