De beste Canon-camera voor sportfotografie: de EOS R1 of de EOS-1D X Mark III?

De Canon EOS-1-serie is al tientallen jaren het vertrouwde werkpaard van professionele sportfotografen. De Canon EOS-1D X Mark III was het topmodel op het gebied van spiegelreflexcamera's met razendsnelle continue opname (twee keer zo snel als de originele EOS-1D), intelligente autofocus met tracking van onderwerp en ogen, en een robuust ontwerp dat de meest extreme omstandigheden aankan.

Maar nu heeft de EOS-1-serie een nieuw topmodel, de Canon EOS R1-systeemcamera en daarmee staan sommige professionele fotografen voor een dilemma. Aan de ene kant is de EOS R1 Canon's beste camera voor sportfotografie, vol geavanceerde technologie die het werk van professionele fotografen eenvoudiger maakt. Aan de andere kant blijft de EOS-1D X Mark III Canon's beste spiegelreflexcamera voor sportfotografie. Deze camera is beproefd, betrouwbaar en nog steeds ideaal voor het razendsnel maken van foto's en video's vanaf de zijlijn.

Hoe verhouden deze topcamera's voor sportfoto's zich tot elkaar? Hier worden de functies van de EOS R1 en EOS-1D X Mark III met elkaar vergeleken, met inzichten van Richard Heathcote van Getty Images en Mike Burnhill van Canon Europe.

• Canon EOS R1 versus EOS-1D X Mark III: snelheid
• Canon EOS R1 versus EOS-1D X Mark III: automatische scherpstelling
• Canon EOS R1 versus EOS-1D X Mark III: ergonomie en bediening
• Canon EOS R1 versus EOS-1D X Mark III: elektronische versus optische zoeker
• Canon EOS R1 versus EOS-1D X Mark III: connectiviteit en workflow
• Canon EOS R1 versus EOS-1D X Mark III: kwaliteit en betrouwbaarheid
• Canon EOS R1 versus EOS-1D X Mark III: assortiment objectieven

De Canon EOS R1 en de EOS-1D X Mark III zijn ontworpen om beelden razendsnel vast te leggen en dat langere tijd te blijven doen. De EOS-1D X Mark III kan opnamen maken met tot 16 fps bij gebruik met de optische zoeker en tot 20 fps in de modus Live View.

Voor de EOS R1, ingesteld op mechanische of elektronische 1e-gordijnsluitermodus, is het maximum 12 fps. Als de elektronische sluiter wordt gebruikt, overtreft de EOS R1 de spiegelreflexcamera echter moeiteloos, met continue en stille opname in maximaal 40 fps. De hoogste burstsnelheid van de EOS R1 kan worden toegewezen aan een van de aanpasbare knoppen, zodat je elk moment kunt vastleggen, zelfs als de camera is ingesteld op een langere opnamemodus.

40 fps is niet voor alle sporten nodig om het beslissende moment vast te leggen. De EOS R1 heeft een handige instelling voor een aangepaste continue opnamesnelheid met opties van 40 fps tot slechts 1 fps. "Mijn gebruikelijke instelling is 20 fps, maar als ik foto's voor een presentatie moet maken of met een flitser werk, dan stel ik hem lager in op 8 of 10 frames per seconde om de flitser goed te laten werken," vertelt Richard Heathcote, Chief Sports Photographer bij Getty Images. "Als ik mijn 70-200mm-objectief gebruik voor foto's van voetballers die een doelpunt vieren, dan gebruik ik meestal 40 fps. Daarmee mis ik echt niks."

Een ander voordeel van de elektronische sluiter van de EOS R1 is dat daarmee fantastische sluitertijden van tot wel 1/64.000 seconde mogelijk zijn. Met mechanische of elektronische 1e-gordijnsluiter, biedt de EOS R1 een sluitertijd van tot 1/8.000 seconde, dezelfde sluitertijd als die van de EOS-1D X Mark III.

Beide camera's beschikken over Canon's intelligente autofocussysteem, met deep-learning AI, dat het hoofd van een persoon kan detecteren en volgen, ongeacht of het gaat om een skiër die een skibril draagt of een autocoureur in een Formule 1-auto.

Maar met de grotere gegevensbandbreedte en de snellere communicatie tussen camera en objectief (beide mogelijk dankzij Canon's architectuur voor de RF-vatting), levert de EOS R1 verbeterde AF-prestaties, waarbij de AF in omstandigheden met weinig licht effectief is tot -7,5 EV vergeleken met -4 EV in de EOS-1D X Mark III. De nieuwe DIGIC Accelerator-processor van de EOS R1 werkt samen met de DIGIC X-beeldprocessor en ondersteunt nieuwe functies zoals Actieprioriteit AF, waarmee de scherpstelling wordt vergrendeld op specifieke bewegingen in bepaalde sporten. De EOS R1 beschikt bovendien over geavanceerde functionaliteit zoals Eye Control AF, dat het AF-punt kan instellen of verplaatsen door te detecteren waar je naar kijkt in de zoeker. Daarnaast maakt de RF-vatting AF met dubbele voeding mogelijk in compatibele objectieven en zorgt daarmee voor nog snellere automatische scherpstelling bij gebruik van een superteleobjectief zoals de RF 400mm F2.8L IS USM en de RF 600mm F4L IS USM.

"Met de EOS R1 kunnen professionele sportfotografen meer dan ooit vertrouwen op de AF", legt Mike uit, "en dat betekent dat ze hun grenzen kunnen verleggen en nieuwe dingen kunnen uitproberen omdat ze zich niet meer druk hoeven te maken over de scherpstelling. Ze kunnen zich volledig toeleggen op hun creativiteit. Formule 1-fotografen kunnen nu bijvoorbeeld vrijwel meteen de helm van een coureur in het beeld detecteren en de focus hierop vastzetten, en daardoor andere invalshoeken overwegen en nadenken over het verhaal dat ze willen vertellen. Je kunt nu de scène inkaderen en dan wachten tot de auto de compositie af maakt, terwijl je vroeger de auto moest volgen en dan maar moest hopen dat je de foto kreeg die je voor ogen had. Het is nu eenvoudiger om creatieve ideeën meteen tot leven te brengen."

De Canon EOS R1 zorgt voor een revolutie op het gebied van prestaties voor sportfotografie, maar qua bediening is de camera een verdere ontwikkeling van de EOS-1D X Mark III. Professionele fotografen die er jaren aan hebben besteed om de bedieningslay-out van de EOS-1D X zo te programmeren zoals ze dat willen, krijgen met deze camera een naadloze ervaring.

"De geschiedenis van de EOS R1 gaat helemaal terug tot 1987," zegt Mike. "Een aantal basisknoppen is eigenlijk nauwelijks veranderd sinds de eerste versie. We hebben ze iets verplaatst zodat ze ergonomischer zijn, maar als je al eens met een camera uit de 1-serie hebt gewerkt, zal het grootste deel heel vertrouwd zijn."

Ergonomie valt vaak in het niet vergeleken met de spectaculaire specificaties van een camera, maar als je een sportfotograaf bent en de camera lange tijd voor je oog moet houden, dan is gebruiksgemak zonder enige twijfel de belangrijkste factor. De EOS R1 komt voort uit 40 jaar ontwikkeling en verfijning. Zoals Richard zegt, weet je dat dit precies is wat je zoekt "als je een camera vastpakt en weet dat de knoppen op de goede plek zitten en je geen kramp in je vingers krijgt als je erop wilt drukken, en de greep niet zo dik is dat je hand er niet eens omheen past."

En daar komt ook nog bij dat er voor de bedieningselementen van de EOS R1 meer configuratieopties zijn dan voor welke eerdere EOS-camera dan ook. Je kunt hem dus eenvoudig aanpassen aan je eigen opnamestijl of aan de uiteenlopende omstandigheden die je tijdens je werk kunt tegenkomen.

Een van de grootste verschillen tussen de Canon EOS R1 en de EOS-1D X Mark III wordt duidelijk als je door de zoeker van de camera's kijkt. Optische zoekers genieten van oudsher de voorkeur van sportfotografen omdat ze een realtime weergave zonder vertraging bieden. Met een optische zoeker zie je een scène precies zoals hij is en dat is handig bij het maken van foto's met heel nauwkeurige timing, zoals van het moment waarop een tennisbal een tennisracket raakt.

De EVF met hoge resolutie van de EOS R1 is echter een klasse apart. Dankzij de soepele vernieuwingssnelheid van tot maar liefst 120 fps, opnamen zonder black-outs en aanpasbare vergroting, biedt deze camera een kijkervaring waar zelfs de beste optische systemen niet tegenop kunnen. Anders dan met een optische zoeker, zie je met de EVF het beeld zoals de camera het ziet. Dat betekent dat je de belichting, witbalans en kleuraanpassingen in realtime in de gaten kunt houden en dat op donkere plekken, waar dingen met het blote oog moeilijk te zien zijn, alles duidelijk zichtbaar is. Bovendien kun je de opnames controleren en beoordelen, door menu's navigeren en instellingen veranderen terwijl je gewoon door de zoeker blijft kijken.

Richard legt uit dat bij een EVF verschillende factoren een belangrijke rol spelen. "De vernieuwingssnelheid is heel belangrijk om te voorkomen dat je ogen vermoeid raken," zegt hij. "Je kijkt zo lang door de zoeker van de camera en je wilt dan niet moe worden. Dat is iets wat Canon heel goed deed met de EOS R3 en nog beter in de EOS R1. Het is een EVF die dichter dan ooit in de buurt komt van een optische zoeker. En het formaat van de EVF is gewoon verbluffend: hij is drie keer zo groot als sommige andere."

De beste camera's voor sportfotografen moeten niet alleen veel flexibiliteit bieden bij het maken van foto's maar ook bij het afleveren ervan. De EOS-1D X Mark III en de EOS R1 bieden beide razendsnelle bestandsoverdracht, maar de EOS R1 is speciaal ontwikkeld met het oog op moderne workflows. Deze camera biedt snelle connectiviteit, waaronder Wi-Fi 6E (in specifieke regio's) en 2.5G BASE-T Ethernet. Opladen via USB zorgt voor meer gemak, en dat geldt ook voor de mogelijkheid om gelijktijdig foto's en video te maken.

Een andere tijdbesparende functie van de EOS R1-workflow ten opzichte van de EOS-1D Mark III is dat beelden in de camera zelf kunnen worden opgeschaald en bijgesneden met behulp van een AI-gestuurde functie die je instellingen en het objectief dat je gebruikt herkent, zodat achtergrond-bokeh en scherptediepte behouden blijven. "Je kunt een bestand vier keer zo groot maken" vertelt Richard enthousiast, "en de beeldkwaliteit is echt fantastisch."

Je hebt waarschijnlijk geen tijd om een 1.4x extender op het objectief te zetten om een strakkere kadrering te maken van een trainer aan de zijlijn of van een doelpunt aan de andere kant van het veld, maar je kunt wel het beeld bijsnijden en je beeldredacteuren een groter bestand geven om mee te werken. En je hebt zeker geen tijd om een kaart uit de camera te halen, hem in een laptop te steken en een beeld op te schalen in software, voegt Richard toe: "In onze branche draait alles om snelheid. En dat je een bestand binnen een paar seconden kunt opschalen in de camera zelf en dit dan meteen naar de editors kunt sturen, is geweldig."

Als camera's uit de Canon EOS-1-serie, hebben de EOS R1 en EOS-1D X Mark III een constructie die bestand is tegen intensief, professioneel gebruik. Aangezien de EOS-1D X Mark III zwaarder is (1440 gram met kaart en accu), zou je misschien denken dat deze robuuster is dan de EOS R1 van 1115 gram. Maar de EOS R1-systeemcamera heeft geen spiegelconstructie en pentaprisma, en de constructiekwaliteit ervan bouwt voort op de betrouwbaarheid en robuustheid van de EOS-1-serie.

Richard vertelt bijvoorbeeld dat hij nog nooit problemen met zijn Canon-camera's heeft gehad bij het fotograferen van wintersporten bij temperaturen onder het vriespunt. Een skiwedstrijd tijdens de Olympische Winterspelen kan dan wel een paar uur duren, maar je moet er 4 tot 5 uur van tevoren al zijn, vertelt hij, "dus je bent heel lang buiten met erg koud weer. Normaal gesproken gaan onderdelen zoals schansspringen en bobsleeën tot 's avonds laat door, en sta je op een helling of baan waar het kwik gemakkelijk kan dalen tot -15 °C. Het is al moeilijk genoeg om dan warm te blijven, laat staan om opnames te maken!"

Hoewel de EOS-1D X Mark III en de EOS R1 geen classificatie voor gebruiksomgevingen met temperaturen onder nul hebben, staan beide camera's erom bekend dat ze uitstekende prestaties leveren in extreme omstandigheden, met bedieningselementen die je eenvoudig kunt gebruiken met handschoenen aan.

Het assortiment RF-objectieven heeft een snelle groei doorgemaakt en bestrijkt nu brandpuntsafstanden die uiteenlopen van een ultrabrede 3,9 mm (als je de innovatieve stereoscopische Dual Fisheye-objectieven meerekent) tot een 1200 mm superteleobjectief. De serie combineert geavanceerde technologieën met toonaangevende optische prestaties, en bevat unieke opties zoals VR-objectieven voor het maken van fascinerende content, hybride ontwerpen zoals de Canon RF 70-200mm F2.8L IS USM Z, die is geoptimaliseerd voor video's en foto's, en lichte primeobjectieven zoals de Canon RF 100-300mm F2.8L IS USM.

Voor professionele sportfotografen die op zoek zijn naar meer snelheid, controle of draagbaarheid biedt een Canon EOS R1 in combinatie met Canon's nieuwste RF-objectieven fantastische mogelijkheden. Met name de objectieven uit de RF L-serie bieden uitzonderlijke beeldkwaliteit en zorgen voor optimale prestaties van het autofocussysteem. Veel van deze objectieven zijn compacter dan gelijksoortige EF-objectieven en beschikken over praktische functies zoals een aanpasbare control ring en objectieffunctieknop, en minimale focus breathing en dat is een handig voordeel als je video's en foto's maakt.

De EF-objectieven zijn nog steeds volledig compatibel met EOS R System-camera's via EF-EOS R-objectiefadapters, dus je kunt gewoon je eigen objectieven blijven gebruiken en tegelijkertijd de voordelen van native RF-glas verkennen.


De overstap van de EOS-1D X Mark III op de EOS R1 voelt minder aan als wisselen van systeem en meer als schakelen naar een hogere versnelling. Voor fotografen die gewend zijn aan de toonaangevende spiegelreflexcamera, voelt de EOS R1 meteen vertrouwd aan, maar sneller en met slimmere technologie en responsievere bediening. De camera is ontwikkeld om optimaal gebruik te maken van de fijne marges die je een streepje voor geven bij sportfotografie.